[Στο λεξιλόγιο των σημερινών ανθρώπων οι λέξεις συγγνώμη, συγχώρεσα, μετάνιωσα δεν εμφανίζονται πολύ συχνά. Σε έναν τέτοιο σκληρό και απάνθρωπο κόσμο, επιβάλλεται να αγωνιστούμε ως εκπαιδευτικοί για να ενσταλάξουμε στους μαθητές μας την αξία της συγχώρεσης και της μετανοίας. Η συγχώρηση προτείνεται ως μια αρετή που βοηθά τους μαθητές να ελαττώσουν το θυμό τους, την εκφοβιστική συμπεριφορά, όπου αυτή προκύπτει, και να βελτιώσουν τη συνεργασία μεταξύ τους στον χώρο του σχολείου αλλά και της οικογένειας.]
Οι μαθητές διαβάζουν το κείμενο από τον βίο του αγίου. Σημειώνουν τα βασικά χαρακτηριστικά της προσωπικότητάς του. Γράφουν κάτω από το κείμενο 2 χαρακτηριστικές προτάσεις του κειμένου που τους έκαναν εντύπωση και δείχνουν τη δύναμη της συγχώρησης.
Ο Άγιος Διονύσιος Ζακύνθου
Πριν από τετρακόσια περίπου χρόνια, στη Ζάκυνθο γεννήθηκε αυτός που μια μέρα θα γινόταν ο προστάτης άγιος του νησιού. Τον έλεγαν Δραγανίγο και οι γονείς του τον ανέθρεψαν με ευσέβεια. Σπούδασε, και στα εικοσιένα του χρόνια έγινε μοναχός. Περνώντας κάποτε από την Αθήνα, επισκέφθηκε τον επίσκοπο της πόλης. Εκείνος εκτίμησε την αρετή του και τον χειροτόνησε επίσκοπο της Αίγινας με το όνομα Διονύσιος. Η φήμη της αρετής και της καλοσύνης του απλώθηκε στη σκλαβωμένη Ελλάδα. Στον Διονύσιο όμως δεν άρεσαν οι έπαινοι και οι τιμές. Γι’ αυτό μια μέρα αποχαιρέτισε τα πνευματικά του παιδιά κι έφυγε για τη Ζάκυνθο. Ανέβηκε στο αγαπημένο του μοναστήρι της Θεοτόκου Αναφωνήτριας κι εκεί πέρασε την υπόλοιπη ζωή του, φροντίζοντας για όλους. Μια φορά στο μοναστήρι κατέφυγε και ζήτησε προστασία ο φονιάς του αδελφού του. Ο φονιάς δεν ήξερε τη σχέση του Διονύσιου μ’ αυτόν που είχε σκοτώσει και εξομολογήθηκε την πράξη του. Ο Διονύσιος τον άκουσε ταραγμένος, αλλά δε φανέρωσε τη συγγένειά του με το θύμα. Στους στρατιώτες και στους συγγενείς του, που καταδίωκαν τον φονιά για να τον συλλάβουν, ο Διονύσιος δεν ομολόγησε ότι τον έκρυψε. Ήσυχος και γαλήνιος ο Διονύσιος τους είπε: «Α! παιδιά μου, μάλλον από την άλλη μεριά τράβηξε» κι έδειξε με το χέρι του προς τη Δύση. Όταν έφυγαν οι διώκτες, ο Διονύσιος έβγαλε από την κρυψώνα τον φονιά, του έδωσε συμβουλές και τροφή και τη νύχτα τον φυγάδευσε με βάρκα στην Κεφαλονιά.
Τον καιρό των σεισμών στη Ζάκυνθο (Δεκέμβριο και Γενάρη του 1820 καί 1821) ο Διονύσιος Σολωμός απευθύνοντας θερμή δέηση στον Άγιο Διονύσιο έγραφε: Ώ, Άγιε Διονύσιε, ψυχή αγνή και θεία, που σε κρατεί περήφανα της Ευσπλαχνίας ο θρόνος, τούτο το δύστυχο νησί προστάτεψέ το μόνος, για να μην τύχει πλιο σ' αυτό παρόμοια δυστυχία. Ώ, Συ στο θρόνο τού Άπλαστου τρέξε σιμά κι ειπέ του να μην αφήσει το νησί έρμο στη δυστυχιά του κι αν ίσως κι η παράκληση δε φθάνει, θύμησέ του πως είχες έναν αδερφό κι έκρυβες το φονιά του...
Εμβάθυνση στην έννοια της συγχώρεσης. Ετυμολογία της λέξης: συν + χωράω (χωράει και κάτι ακόμα). Πόσο σημαντική είναι η συγχώρεση; Ποια πράγματα δυσχεραίνουν τη συγχώρεση; Πόσο εύκολο είναι για μας να συγχωρέσουμε τα αμαρτήματα των άλλων, να κάνουμε χώρο στην καρδιά μας γι΄ αυτούς που μας έχουν αδικήσει; (Οι μαθητές εκφράζουν τις απόψεις τους. Συζητάμε ύστερα για τις σκέψεις και τα συναισθήματα του ανθρώπου που συγχωρεί. Εξηγούν γιατί ο Άγιος Διονύσιος αποκαλείται και «άγιος της συγγνώμης».)
Κατόπιν, προκαλείται συζήτηση στην τάξη σχετικά με τις σκέψεις ενός ανθρώπου που έχει υποστεί βλάβη από κάποιον. Δίνεται έμφαση στα συναισθήματα που βιώνει και στο ηθικό δίλημμα που προβάλλει μπροστά του: να δείξω μεγαλοψυχία, γενναιοδωρία, εμπιστοσύνη ή να λειτουργήσω εκδικητικά; Ποιος είναι ο εύκολος δρόμος;
Φέρνουμε στην ολομέλεια το ποίημα του Αντρέα Μαρτσώκη, «Γούμενος της Αναφωνήτρας». Ο ποιητής σε αυτό παρουσιάζει το μεγαλείο της ανεξικακίας του Αγίου Διονυσίου του Ζακυνθινού με εξέχουσα ποιητική γλώσσα, που τέρπει και προκαλεί ρίγος στην ψυχή του αναγνώστη. Συνάμα το ποίημα αναδεικνύει εξαίρετα πως η συγχώρεση είναι πράξη δύναμης. Όταν συγχωρούμε το εγώ που κραυγάζει για απόδοση δικαιοσύνης υποτάσσεται και η καρδιά υψώνεται. Οι μαθητές συνειδητοποιούν πως είναι πράξη λυτρωτική, μιας και η ψυχή καταλαγιάζει από την προηγούμενη ένταση και επέρχεται γαλήνη και ηρεμία.
Αξίζει να σχολιαστούν οι παρακάτω στίχοι:
Τ’ άτιμο χνώτο του φονιά, που χύθηκε στ’αυτί του,
σταλάζει στην ψυχή του
και βόσκει μεσ’ στα σπλάχνα του μες στης καρδιάς τα φύλλα
θανάτου ανατριχίλα…
Η όψη του Καλόγερου σαν το λουλούδι αχνίζει
το χείλι του νεκρώνει
ζαλίζεται το πνεύμα του το μάτι του γυαλίζει
το μέτωπο του ιδρώνει…
Κρυφά ένα δάκρυ κύλησε από το βλέφαρο του
στ’ αχνό το πρόσωπο του
κι αγάλι αγάλι στου φονιά το χέρι το βαμμένο
σταλάζει φλογισμένο.
Αίμα και δάκρυ σμίγουνε… Τ’ αδέλφια τα καημένα
θερμαίνοντ’ ενωμένα…
το χέρι που τα χώρισε, για λίγο τα ταιριάζει
το χέρι ανατριχιάζει.
Εστέναξε το βλέμμα του υψώνει δακρυσμένο
εις τον εσταυρωμένο.
Θάρρος Χριστέ μου δόσ’ του!
Το θύμα είναι τ’ αδέλφι του κι ο φονιάς εμπρός του!
……………………………………………………………………..
-Εδώθε τον είδες, παπά, να διαβεί;
Τα μάτια του θρηνούνε...
Θολώνει αχνίζει ο πέλεκυς, λαμποκοπά ο σταυρός
Χριστός και δήμιος τη ζωή τ’ αμαρτωλού ζητούνε…
Την κέρδισε ο Χριστός!
-Α! αν τον είδα-...Χάραμα μόλις ξυπνούσ’ η μέρα
κάποιος μου εφάνει πότρεχε στη λαγκαδιά εκεί πέρα…
Τέτοια τους λέει στενάζοντας και το χρυσό του στόμα
που αφότου επρωτολάλησε δεν είπε ψέμα ακόμα
εψεύτηκε πρώτη φορά! Την παρθενιά του χάνει
κι αγιάζει ο αναμάρτητος την ώρα που αμαρτάνει!
Ο εσταυρωμένος τ’ άκουσε στο θείο εκείνο ψέμα
χαμογελούν τα χείλη του στρέφει γλυκό το βλέμμα
ο άγγελος που στέκεται οπίσω του κρυμμένος
την ώρα εκείνη απ’ το Θεό επίτηδες σταλμένος
ευθύς το ψέμα αγκάλιασε το πήρε στα φτερά του
το φέρνει στον παράδεισο εκεί στην κατοικιά του
Η πίστις η Συγχώρησις αδέλφι τ’ ονομάζουν
και με τα δάκρυα πόχυσε, για κείνον ετοιμάζουν
μαργαριταροκέντητο, περήφανο ένα στέμμα
που λάμπει ως άστρο φωτεινό στη μέση του : ΤΟ ΨΕΜΑ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου