Παράλληλα με την επεξεργασία γραμμάτων στα πλαίσια της εμπέδωσης, οι μαθητές μας ασχολούνται με διάφορες δραστηριότητες, αξιοποιώντας γραμματοθήκες σε ατομικό ή ομαδικό επίπεδο.
Ενδεικτικές δραστηριότητες για την επεξεργασία του Μμ
1o ΣΤΑΔΙΟ
*Γραμματοθήκη → σχηματισμός συλλαβών του μ
2o ΣΤΑΔΙΟ
*Γραμματοθήκη → σχηματισμός συλλαβών του μ + απλών λέξεων
*Καρτέλες σύνθεσης/ανάλυσης λέξεων σε συλλαβές-κουτιά
(περιλαμβάνουν σχετική εικόνα) π.χ. μύτη, μέλι, σαλάμι, λεμόνι
*Κουτιά με συλλαβές (μ, σ) για σχηματισμό άλλων λέξεων
3o ΣΤΑΔΙΟ
*Κουτιά με συλλαβές (μ, σ, ρ) για σχηματισμό άλλων λέξεων
*Κρυπτόλεξο (με λέξεις από μ)
*Σχηματισμός απλών λέξεων που κρύβονται σε άλλες μεγαλύτερες
(π.χ καμηλοπάρδαλη) → μήλο
Το 1941 οι Γερμανοί μπήκαν στη
Θεσσαλονίκη. Αρχικά άδειασαν πολλά κτίρια ώστε να τα χρησιμοποιήσουν για
τις δικές τους ανάγκες. Ένα από τα
κτήρια που εκκένωσαν ήταν και το ορφανοτροφείο της πόλης. Τότε 160 παιδιά βρέθηκαν
στον δρόμο και έπρεπε να επιβιώσουν.
Δημιούργησαν έτσι μια ομάδα, σαν συμμορία, και έκλεβαν από τους
κατακτητές φαγητό, φάρμακα, όπλα και άλλα πολλά! Κρατούσαν όσα χρειάζονταν
και τα υπόλοιπα τα μοιράζοντανμε
όποιον πολίτη είχε ανάγκη! Έγιναν πολύ δυνατοί και έσωσαν πολλούς ανθρώπους. Όταν ο πόλεμος τελείωσε, βγήκαν
πανηγυρικά στο δρόμο με ένα πανό το οποίο έγραφε «Το ξυπόλητο τάγμα».
Ζωγραφιές παιδιών για την ταινία:
Ερωτήσεις:
·Γιατί ονομάστηκαν ξυπόλητο τάγμα;
·Τι έκανε αυτά τα παιδιά ανίκητα;
·Σε ποια περιοχή βρίσκονταν και ποια χρονολογία;
Λεξιλόγιο
Συμμορία: ομάδα
ατόμων (κακοποιοί συνήθως) – τάγμα: ομάδα ανθρώπων με αρχηγό που
ακολουθεί κανόνες όπως ο στρατός. Ξυπόλητος: χωρίς παπούτσια
Επιβιώνω: καταφέρνω
να ζήσω μέσα από δυσκολίες (επί+ βιώνω = ζω)
Ορφανοτροφείο = ο χώρος που ζουν και
τρέφονται τα ορφανά
α.Περιγράφω το βράδυ που οι Γερμανοί μας έδιωξαν από το ορφανοτροφείο.
β. Περιγράφω μια περιπετειώδη νύκτα που κλέψαμε με τους φίλους μου ένα γερμανικό φορτηγό.
Ορθογραφία: Όταν οι Γερμανοί μπήκαν στη Θεσσαλονίκη άδειασαν το
ορφανοτροφείο. Έτσι, τα παιδιά έγιναν συμμορία για να επιβιώσουν και
ονομάστηκαν το «Ξυπόλητο Τάγμα»
Εκπαιδευτικός Μεμένιου Κατερίνα
Συμπληρωματικά με τις δραστηριότητες του σχολικού βιβλίου και για
να βοηθήσουμε τους μικρούς μας μαθητές στην πρόσθεση και αφαίρεση αριθμών μέχρι το 10, πραγματοποιήσαμε στην τάξη το παρακάτω σχέδιο μαθήματος, με δραστηριότητες από τα κυπριακά βιβλία.
Ένας Άραβας έμπορος είχε μια καμήλα με την οποία μετέφερε τα εμπορεύματα του από τη μία άκρη της ερήμου στην άλλη. Αυτό είναι ένα παραμύθι από τα παλιά τα χρόνια, κι εκείνα τα χρόνια οι καμήλες μπορούσαν ακόμη να μιλάνε. Λέει μια μέρα η καμήλα στον έμπορο:
- Αφεντικό, δούλεψα για σένα όλη μου τη ζωή. Δε νομίζεις ότι δικαιούμαι να
βγω στη σύνταξη τιμής ένεκεν; Πάρε μιαν άλλη καμήλα για τα ταξίδια σου και
άσε με εμένα να ξαποστάσω στο στάβλο.
Ο έμπορος της απάντησε γελώντας κατάμουτρα: «Θα δουλεύεις όσο σε βαστάνε τα πόδια σου να περπατάς. Κι όταν σταματήσεις, θα σε σκοτώσω». Έφυγαν λοιπόν για ένα μακρύ ταξίδι και, στη μέση της ερήμου, συνάντησαν μιαν ανεμοθύελλα. Η καμήλα διπλώθηκε και ο έμπορος καλύφτηκε πίσω από το σώμα της. Έμειναν έτσι δυο μέρες και δύο νύχτες. Όταν έπαψε η θύελλα, ο έμπορος είπε:
- Γρήγορα, ξεκινάμε. Διαφορετικά, ο ήλιος θα μας σκοτώσει. Δεν έχουμε άλλο νερό.
- Υπάρχει ακόμα νερό στην καμπούρα μου. Κόψε την και πιες, λέει η καμήλα.
Ο έμπορος της κόβει την καμπούρα και πίνει το νερό. Ξαναρχίζουν το ταξίδι, αλλά η καμήλα ήταν πολύ κουρασμένη.
- Δεν μπορείς πια να περπατήσεις, πρέπει να σε σκοτώσω, λέει ο έμπορος.
Η καμήλα δεν απάντησε. Επιτάχυνε το βήμα της, σχεδόν άρχισε να τρέχει, αλλά βγήκε απ' το δρόμο της κι οδήγησε το αφεντικό της σε μιαν άγρια όαση, όπου ζούσε μια βάρβαρη φυλή, που έπιασε σκλάβο τον έμπορο και του πέρασε αλυσίδες.
- Με πρόδωσες, φώναζε ο έμπορος σφίγγοντας τις γροθιές του.
- Μην περιμένεις να θερίσεις την αγάπη όταν σπέρνεις μόνο το μίσος. Εγώ σε έσωσα από το θάνατο κι εσύ θέλησες να με σκοτώσεις. Εγώ ήθελα να ήσουν αδελφός μου, αλλά εσύ θέλησες να είσαι μόνο αφέντης μου. Τώρα θα μάθεις κι εσύ τι σημαίνει να έχεις ένα αφεντικό. Κι έφυγε ολομόναχη για την έρημο. Οι Άραβες διηγούνται αυτή την ιστορία
για να διδάξουν στα παιδιά τους να αγαπάνε την καμήλα, όχι σαν ένα ζώο, αλλά σαν ένα φίλο τους.
Τη μέρα που ο πόλεμος ήρθε, λουλούδια ανθίζαν στο περβάζι
γλυκά ο πατέρας μου νανούριζε τον αδελφό μου για να κοιμηθεί.
Το πρωινό μού έφτιαξε η μητέρα,
με φίλησε απαλά στη μύτη, το δρόμο πήραμε μαζί για το σχολείο.
Εκείνο το πρωί το μάθημα ήτανε για τα ηφαίστεια, τραγούδησα κι ένα τραγούδι για το πώς γίνονται βάτραχοι οι γυρίνοι.
Έφτιαξα και μία ζωγραφιά του εαυτού μου με φτερά.
Ύστερα, λίγο μετά το μεσημεριανό μου γεύμα
κι ενώ στον ουρανό τα σύννεφα έφτιαχναν ένα δελφίνι,
ο πόλεμος ήρθε.
Στην αρχή, σαν πιτσιλιά από χαλάζι
ο ήχος μιας βροντής
κι ύστερα παντού καπνός, φωτιά και θόρυβος,
που εγώ δεν καταλάβαινα...
Ήρθε σ’ όλη την παιδική χαρά,
στο πρόσωπο ήρθε της δασκάλας μου. Τη στέγη μας έριξε κάτω,
γέμισε ερείπια την πόλη. Τις λέξεις δεν μπορώ να βρω να περιγράψω,
μια μαύρη τρύπα έγινε το σπιτικό μου.
Το μόνο που μπορώ να πω είναι αυτό:
Ο πόλεμος πήρε τα πάντα,
ο πόλεμος τους πήρε όλους
κι εγώ βρέθηκα μέσα στα κουρέλια, ματωμένη, μοναχή.
Έτρεξα. Σκαρφάλωσα σε φορτηγά, σε λεωφορεία,
διέσχισα χωράφια, δρόμους και βουνά
μέσα στο κρύο και τη λάσπη, τη βροχή...
Βρέθηκα σε μια βάρκα που έμπασε νερά και σχεδόν βυθίστηκε,
βγήκα σε μια παραλία όπου τα μωρά κείτονταν με το πρόσωπο χωμένο μες στην άμμο. Έτρεξα μέχρι εκεί που δεν μπορούσα πια να τρέξω,
μέχρι που έφτασα σε μια σειρά από καλύβες
και βρήκα μια γωνιά με μια βρώμικη κουβέρτα
και μια πόρτα που την τράνταζε ο άνεμος.
Αλλά ο πόλεμος με είχε ακολουθήσει.
Βρισκόταν κάτω από το δέρμα μου,
κάτω απ’ τα μάτια μου
και μέσα στα όνειρά μου.
Είχε στην κατοχή του την καρδιά μου. Περπάτησα και περπάτησα προσπαθώντας να τον διώξω μακριά μου,
προσπαθώντας να βρω μια γωνιά που εκείνος να μην έχει φτάσει.
Όμως ο πόλεμος ήταν εκεί,
σ’ όλες τις πόρτες που έμεναν κλειστές κάθε φορά που εγώ βρισκόμουνα στο δρόμο,
ήταν εκεί, κάθε φορά που οι άνθρωποι δεν μου χαμογελούσαν κι έφευγαν μακριά.
Ήρθα σ’ ένα σχολείο. Κοίταξα μέσα από το παράθυρο. Είχαν ένα μάθημα για τα ηφαίστεια,
ζωγράφιζαν πουλιά και τραγουδούσαν.
Μπήκα μέσα.
Τα βήματά μου ακούστηκαν στο διάδρομο. Έσπρωξα την πόρτα και πρόσωπα πολλά γυρίσαν να με δουν,
αλλά η δασκάλα δε χαμογελούσε.
Μου είπε, δεν υπάρχει θέση εδώ για σένα,
βλέπεις, δεν υπάρχει καμιά καρέκλα ελεύθερη να κάτσεις,
πρέπει να φύγεις.
Κι ύστερα κατάλαβα πως ο πόλεμος είχε φτάσει κι εδώ.
Γύρισα πίσω στην καλύβα, στη γωνιά και στην κουβέρτα,
γλίστρησα μέσα της.
Φαινόταν πως ο πόλεμος είχε κατακτήσει όλο τον κόσμο, όλους τους ανθρώπους. Κάποιος μου χτύπησε την πόρτα.
Νόμισα ήταν ο αέρας.
Άκουσα όμως μια παιδική φωνή να μου μιλάει.
«Σου έφερα αυτό», μου είπε, «έτσι μπορείς να έρθεις στο σχολείο».
Ήτανε μια καρέκλα. Μια καρέκλα για μένα να καθίσω και να μάθω για τα ηφαίστεια, τους βατράχους
και για να τραγουδήσω, να διώξω τον πόλεμο από την καρδιά μου.
Μου χαμογέλασε και είπε:
«Οι φίλοι μου έχουν φέρει κι αυτοί τις δικές τους καρέκλες, έτσι, όλα τα παιδιά από εδώ μπορούν να
έρθουν στο σχολείο».
Από κάθε καλύβα βγήκε ένα παιδί και περπατήσαμε όλοι μαζί
σ’ έναν δρόμο που οι καρέκλες είχαν σχηματίσει μια γραμμή.
Σε κάθε ένα βήμα μας τον πόλεμο σπρώχναμε μακριά.
“The day the war came” της Nicola Davies
Ελεύθερη απόδοση: Αλκιβιάδης Κούσης
ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ
Ποιος είναι ο αφηγητής της ιστορίας; Να βρεις στο κείμενο στοιχεία που
δικαιολογούν την άποψή σου.
Ποιος είναι ο στόχος του συγγραφέα;
Να χωρίσεις το κείμενο σε νοηματικές ενότητες και να δώσεις έναν τίτλο στην
καθεμιά.
Να ετυμολογήσεις τις λέξεις :σύννεφα, διασχίζω, ηφαίστειο, σχηματίζω.
Να ετυμολογήσεις τη λέξη «καταλαβαίνω» και από το β ́ συνθετικό της να γράψεις
5 παράγωγες λέξεις.
Να κάνεις πλήρη συντακτική αναγνώριση στους όρους των προτάσεων σε ροζ
φόντο.
Να χωρίσεις τις περιόδους λόγου σε μπλε φόντο σε προτάσεις και να βρεις το
είδος των δευτερευουσών προτάσεων, καθώς και το είδος της σύνταξης.
Να κλίνεις σε όλους τους χρόνους της Υποτακτικής έγκλισης τα ρήματα
φτιάχνω, περιγράφω, τρέχω.
Να ζωγραφίσεις «τον πόλεμο», όπως τον φαντάζεσαι, διαβάζοντας όσα
στοιχεία δίνει η αφηγήτρια.
Όταν το παιδί ήταν παιδί, δεν ήξερε ότι ήταν παιδί, ολα ηταν ενα μερος της ψυχης, και όλες οι ψυχές ήταν μία.
Εχοντας υπόψη "τo κακο" και τους ανθρώπους υπάρχει αυτο που λεμε "κακο
" πραγματικά; Πώς γινεται να είμαι εγώ, ετσι οπως
είμαι, και να μην υπήρχα πριν γινω αυτο
που ειμαι και ότι κάποια μέρα, εγώ, οπως
είμαι, δεν θα είμαι πλέον αυτος που είμαι;
Όταν το παιδί ήταν παιδί, ξύπνησε μια φορά σε ένα ξενο
κρεβάτι, και τώρα κάνει το ιδιο ξανά και
ξανά. Πολλοί άνθρωποι, τότε, φαινόντουσαν
όμορφοι, τώρα ομως πολυ λίγοι, από καθαρή
τύχη.
Είχε πλασει στο μυαλο του μια σαφή
εικόνα του παραδείσου, ενω τώρα το πολύ μπορει να
μαντεψει, δεν μπορούσε τοτε ουτε να διανοηθεί
τη "μηδαμινοτητα" ανατριχιάζει, ομως, σήμερα στη
σκέψη αυτη.
Όταν το παιδί ήταν παιδί, επαιζε με ενθουσιασμό, και, τώρα, έχει τον ιδιο
ενθουσιασμο όπως και τότε, μόνο όταν πρόκειται για τη δουλεια
του.
Peter Handke
Η εικόνα μπορεί να συνδυαστεί με τις
στροφές από το «Τραγούδι της παιδικής ηλικίας» σε στίχους του Peter Handke και
να αποτελέσουν αφορμή για συζήτηση με τους μαθητές μας σχετικά με την αθωότητα
και την άδολη αγάπη των παιδιών, να αναλογιστούμε κατά πόσο αυτά αλλάζουν, όσο
μεγαλώνει ο άνθρωπος και πως όντως πολλά στη ζωή αλλάζουν, κάποια όμως
παραμένουν σταθερά κι αναλλοίωτα. Σημαντικό είναι να διατηρούμε την καρδιά μας
γεμάτη με αλήθειες και αγάπη όσο κι αν τα χρόνια περνούν!
Παρακάτω θα δείτε δειγματοληπτικά μερικά από τα πιο συνηθισμένα λάθη, στα
οποία υποπίπτουμε συχνά στην καθημερινή χρήση της γλώσσας μας. Είναι λάθη
ορθογραφικά, φωνολογικά, γραμματικά, συντακτικά και σημασιολογικά.
Διαβάζοντας όσα ακολουθούν, θα βοηθηθούμε όλοι στο να αποφεύγουμε από εδώ κι
έπειτα τέτοια σφάλματα: Εδώ
Η επιστημονική μέθοδος είναι μία σειρά καλά καθορισμένων διαδικασιών που χρησιμοποιεί ο επιστήμονας στην προσπάθειά του να ανακαλύψει τα μυστικά της φύσης, δηλαδή να βρει τους νόμους και να κατασκευάσει θεωρίες για την εξήγηση των φαινομένων. Αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα επιτεύγματα των Φ.Ε, γιατί λειτουργεί ανεξάρτητα από τα άτομα που τη χρησιμοποιούν. Εφαρμόζεται παγκόσμια και βοηθάει τους επιστήμονες να απαλλαγούν, όσο αυτό είναι δυνατόν, από τις ανθρώπινες αδυναμίες τους και να είναι αντικειμενικοί στην αναζήτηση της γνώσης και της αλήθειας της φύσης. Στη σημερινή εποχή είναι απαραίτητο οι μαθητές να ασκηθούν στον τρόπο με τον οποίο σκέφτονται, εργάζονται και λύνουν τα προβλήματα οι επιστήμονες, στις διαδικασίες που χρησιμοποιούν στις έρευνες τους. Θεμελιώδεις είναι η ερμηνεία των δεδομένων και η αναγνώριση και ο έλεγχος των μεταβλητών. Αφενός οι μαθητές πρέπει να είναι σε θέση να φωτίζουν και να ερμηνεύουν κατάλληλα τα δεδομένα και αφετέρου να εντοπίζουν και να διαχωρίζουν τις μεταβλητές που επηρεάζουν μια πειραματική διαδικασία. Τα παραπάνω κρίνονται απαραίτητα για τη συμμετοχή των μαθητών σε ασκήσεις πειραματισμού.
Οι παρακάτω σημειώσεις απευθύνονται στους εκπαιδευτικούς ως συνδρομή στο μάθημα της επεξεργασίας κειμένου και εμπεριέχουν θεωρία για τα στοιχεία της αφήγησης.
Η Ιvine και η μητέρα της αναγκάζονται να εγκαταλείψουν την πατρίδα τους στη Συρία,
αφού εκεί έχει ξεσπάσει πόλεμος. Έχοντας για συντροφιά η μία την άλλη κι ́ ένα μαξιλάρι το αντίξοο ταξίδι για έναν ασφαλή τόπο ξεκινά.
Ένα βίντεο που προβάλλει τη φρικαλεότητα του πολέμου και τις επιπτώσεις του στις αθώες παιδικές ψυχές. Μέσα από αυτό μπορούν να συζητηθούν οι αξίες της ειρήνης και της οικογένειας και να μεταδοθούν αντιπολεμικά μηνύματα. Ταυτόχρονα οι μαθητές εμπλέκονται στα νέα της διεθνούς κοινότητας και αναγνωρίζουν τα σημαντικά προβλήματα της ζωής. Ως δραστηριότητες επέκτασης του βίντεο μπορούμε να προχωρήσουμε σε ασκήσεις δημιουργικής γραφής και δραματοποίηση του βίντεο, με κεντρικό ρόλο εκείνο της Ivine. Οι μαθητές θα διαπιστώσουν πως ακόμη και χωρίς διαλόγους, μόνο με τα απαραίτητα σκηνογραφικά στοιχεία, την κατάλληλη μουσική και τη γλώσσα του σώματος ένας ηθοποιός / άνθρωπος μπορεί να εκφράσει συναισθήματα και να μεταδώσει σημαντικά μηνύματα.
Η παραγωγή λόγου, τόσο του προφορικού, όσο και του γραπτού αποτελεί και πρέπει να αποτελεί μείζονα στόχο της γλωσσικής διδασκαλίας. Κυρίως όμως, κρίνεται επιτακτική η ενίσχυση της ικανότητας των μαθητών, ώστε να παράγουν λόγο και μάλιστα επικοινωνιακό. Λαμβάνοντας υπόψιν μας αυτές τις παραμέτρους, από την αρχή της χρονιάς φέρνουμε σε επαφή τους μαθητές με διάφορα είδη κειμένων, γλωσσικά παιχνίδια ακουστικής κατανόησης και ενίσχυσης της ικανότητας του προφορικού λόγου. Αρκετές καλές ιδέες για τη δημιουργία αυτών των φυλλαδίων μπορείτε να βρείτε στα βιβλία "Κλικ στα Ελληνικά".
Η AshleyCostonTaylorαπό το Βurlesonτου Texasδιδάσκει σε παιδιά κάθε πρωί και
λέει στους μαθητές να χαιρετούν ο ένας τον άλλον με χειραψίες και αγκαλιές.
Ακολουθώντας το παράδειγμά της καλωσορίζουμε τους μαθητές μας με τέσσερις
διαφορετικούς τρόπους καλωσορίσματος : « κόλλα πέντε» , « δίνουμε τα χέρια», «
αγκαλιά», «χορεύουμε».
Ο ξεχωριστός τρόπος της «καλημέρας» έχει γίνει δεκτός με ενθουσιασμό από
τους μικρούς μας μαθητές.
1.Έχετε
ακούσει τις λέξεις «Πούλια» & «Αυγερινός»;
2.Αν
ναι, τι γνωρίζετε;
3Ποιο
μύθο έχετε ακούσει (εκδοχή);
4.Τι
είναι ο μύθος; Είναι πραγματική ιστορία;
5.Γιατί
υπάρχουν διαφορετικές ιστορίες στην Ελλάδα για το ίδιο θέμα; (χαρακτηριστικό
μύθων – λαϊκή παράδοση)
Ας μάθουμε την αλήθεια…
Ο Αυγερινός είναι στην
πραγματικότητα ο πλανήτης Αφροδίτη. Εκπέμπει το δεύτερο πιο δυνατό φως μετά το
φεγγάρι! Αυτό συμβαίνει επειδή είναι ο δεύτερος πιο κοντινός πλανήτης στη γη!
Από την άλλη μεριά η Πούλια είναι μια τεράστια πόλη αστεριών που εκπέμπει θερμό
μπλε φως! (2500 αστέρια). Εμείς δυστυχώς μπορούμε να δούμε πολύ λίγα!
Ας γνωρίσουμε τους πλανήτες! Solarsystemsongforkids
Ήταν
κάποτε ένας βασιλιάς και μια βασίλισσα πολύ αγαπημένοι. Έφεραν στον κόσμο ένα
πανέμορφο κοριτσάκι, που το ονόμασαν Πούλια. Όσο όμως
η Πούλια μεγάλωνε κι ομόρφαινε τόσο η μητέρα της μαράζωνε κι έχανε τη
δύναμή της, χωρίς να μπορούν οι γιατροί
να εξηγήσουν το γιατί. Λίγο καιρό αργότερα η καλή βασίλισσα πέθανε κι άφησε το
βασιλιά και τη μικρή τους κόρη μονάχους και λυπημένους. Όλοι άρχισαν να πιέζουν
το θλιμμένο βασιλιά να ξαναπαντρευτεί γρήγορα, για να μη μείνει η χώρα χωρίς
βασίλισσα. Εκείνος αποφάσισε να πάρει για γυναίκα του, την κοπέλα που φρόντιζε
τη μητέρα της Πούλιας όσο ήταν άρρωστη. Όμως δεν μπορούσε να
φανταστεί τι κρυβόταν πίσω από το πάντα πρόθυμο χαμόγελο αυτής τη γυναίκας.
Μαζί της απέκτησε ένα γιο, που τον
έβγαλαν Αυγερινό. Αμέσως ένιωσε ασφαλής πια που είχε εξασφαλίσει στο
βασιλιά ένα διάδοχο και έδειξε τις αληθινές προθέσεις της απέναντι στο άμοιρο
κορίτσι. Όταν ο πατέρας της δεν ήτανε μπροστά της φερόταν απαίσια. Όσο
περνούσαν όμως τα χρόνια και μεγάλωνε ο Αυγερινός,, αγάπησε πολύ την
αδερφή του, κι άρχισε να την υπερασπίζεται
Αυτό εξόργισε τη βασίλισσα και κρυφά
μια μέρα κανόνισε να πουληθεί η Πούλια, σκλάβα. Το προηγούμενο βράδυ όμως,
το πνεύμα της καλής μητέρας του κοριτσιού εμφανίστηκε στον ύπνο της και την
προειδοποίησε για το σχέδιο της μητριάς της και τη συμβούλεψε.
«Παιδί μου, αύριο η μητριά σου θα
θελήσει να σου χτενίσει τα μαλλιά, και να στα πλέξει με κορδέλες. Τότε θα είναι
η ευκαιρία σου να το σκάσεις. Θα πεις στον Αυγερινό, να πάρει τις κορδέλες
κι εσύ δήθεν κυνηγώντας τον, θα τρέξεις μαζί του μακριά από το κάστρο. Το νου
σου όμως! Εκείνη θα τρέξει ξοπίσω σας και θα προσπαθήσει να σας πιάσει! Έχε
λοιπόν από πριν στη τσέπη σου μια χτένα, ένα σαπούνι, και μια χούφτα αλάτι.
Κάθε φορά που θα κοντεύει να σας φτάσει, θα πετάς πίσω σου κι ένα από αυτά. Ένα
πράγμα μονάχα να προσέξεις! Μέχρι να φτάσετε στο επόμενο βασίλειο, δεν πρέπει
να πιείτε από πουθενά νερό όσο και να διψάτε, γιατί θα το ‘χει μαγεμένο».
Έτσι κι έγινε. Την επόμενη μέρα όταν η
βασίλισσα φώναξε την Πούλια για να της πλέξει τα μαλλιά,
ο Αυγερινός βούτηξε απότομα τις κορδέλες κι άρχισε να τρέχει μαζί με
την Πούλια. Η μητριά κατάλαβε το κόλπο και τους
κυνήγησε! Όταν τα παιδιά κουράστηκαν και τους έφτασε, η
Πούλια πέταξε πίσω της τη χτένα και ένα δάσος γεμάτο
αγκάθια ξεπετάχτηκε αμέσως! Η μητριά από τα νεύρα της
κατάφερε να ξεφύγει και να τους πλησιάσει παρά τις πληγές από τα αγκάθια! Τότε η Πούλια έριξε το σαπούνι και
μεγάλα βράχια φύτρωσαν από τη γη! Πάλι όμως η μητριά με
πολλή προσπάθεια κατάφερε να φτάσει τα δυο εξαντλημένα αδέλφια.
Η Πούλια τότε θυμήθηκε πως είχε ακόμη στη τσέπη της τη χούφτα αλάτι.
Το έβγαλε βιαστικά και το έριξε πίσω τους. Μια απέραντη λίμνη πλημμύρισε τη γη
ανάμεσα στη βασίλισσα και τ’ αδέρφια, τόσο βαθιά κι απροσπέλαστη, που δεν
μπορούσε ούτε η μητριά να την περάσει.
Ξέφυγαν
από την μητριά όμως ο Αυγερινός διψούσε πολύ… κρατήθηκε αλλά στο τέλος ήπιε νερό από μια λούμπα και
μεταμορφώθηκε σε αρνί. Η Πούλια τον αγκάλιασε και άρχισε να κλαίει. Τελικά ένα
πριγκιπόπουλο τους βρήκε και μαγεμένος από την ομορφιά της την παντρεύτηκε. Πήραν και τον Αυγερινό στο παλάτι! Η
μητέρα του πριγκιπόπουλου δεν ήθελε για νύφη όμως την
Πούλια και για να την πικράνει σκότωσε τον Αυγερινό. Η Πούλια τον έθαψε και στο
χώμα το επόμενο πρωί φύτρωσε μια πανέμορφη ροδιά! Ξαφνικά άκουσε τη φωνή του
αδερφού της στο θρόισμα των φύλλων.
«Αδερφή
μου αγαπημένη, από τη μια κακιά μάνα έπεσες στην άλλη.. Ας φύγουμε πια μαζί
στον ουρανό, όπου δεν θα μπορεί να μας αγγίξει κανείς».
Η
ροδιά άπλωσε τα κλαδιά της αγκαλιάζοντας την Πούλια, κι άρχισε να ψηλώνει
τόσο, που ακούμπησε τα σύννεφα, μεταμορφώνοντας τα δυο παιδιά σε αστέρια.
Επεξεργασία Κειμένου
Ερωτήσεις
1.Σύμφωνα
με τον μύθο τι ήταν η Πούλια και ο
Αυγερινός;
2.Τι
είναι στην πραγματικότητα η Πούλια και ο Αυγερινός;
3.Ποια
υλικά πήρε η Πούλια για να σωθούν από τη μητριά;
4.Ποιο
ήταν το σχέδιο της μητριάς;
5.Τι
δεν έπρεπε να κάνει ο Αυγερινός;
Λεξιλόγιο
üΜύθος= φανταστική ιστορία à Μυθικός, μυθολογία,
μυθομανής, μυθιστόρημα, μυθοπλασία
üΕκπέμπω= στέλνω προς τα έξω
Εκπέμπω σήμα κινδύνου
Γραμματική
üΚλίνω το ρήμα «λέω» στον Ενεστώτα
üΚλίνω το ρήμα «ακουμπώ» στον Αόριστο (ησα)
üΚλίνω το ρήμα «αρχίζω» στον Αόριστο (ισα)
Ορθογραφία
Ο μύθος λέει
πως η Πούλια και ο Αυγερινός ήταν παιδιά που μεταμορφώθηκαν σε αστέρια. Όμως η
Πούλια είναι μια πόλη αστεριών και ο Αυγερινός είναι ο πλανήτης Αφροδίτη.
Γραπτή Έκφραση
Α) Πώς έγινε
η Σελήνη ουράνιο σώμα και γυρίζει γύρω από τη γη;
Συνέχισε την
ιστορία…
«Σε ένα
μικρό καλυβάκι ζούσε μια πανέμορφη κοπέλα που την έλεγαν Σελήνη»
Πώς ζούσε
και τι συνέβη; Ξέφυγε από κάποιο κίνδυνο; Ήταν η τιμωρία της να ζει γύρω από τη
γη για πάντα; Ήταν για το καλό της να πάψει να είναι άνθρωπος; Ταξιδεύει γύρω
από τη γη κάθε μέρα για κάποιο σκοπό; Ποιος τη μεταμόρφωσε σε ουράνιο σώμα; Θα
ξαναγίνει άνθρωπος ποτέ;
Β) Αν
μεταμορφωνόταν η μητριά σε κάτι άλλο στο διάστημα τι θα ήταν αυτό; Πώς θα συνέβαινε η
μεταμόρφωσή της; Σε τι θα μεταμορφωνόταν; Τι θα ζούσε από εκεί και πέρα;
Μιλώντας
στους μαθητές μας για τη σκληρότητα των ανθρώπων, τη φρίκη του πολέμου και για
την τουρκική εισβολή προ λίγων ημερών στη Συρία, μπορούμε να διαβάσουμε, να
συζητήσουμε και να ακούσουμε μελοποιημένο το εξαιρετικό ποίημα του Κώστα
Βάρναλη «Οι πόνοι της Παναγιάς», αφιερώνοντάς το σε όλα εκείνα τα αθώα παιδιά,
που έχασαν άδικα τη ζωή τους και ποτέ δε θα καταλάβουμε ΓΙΑΤΙ!
Πού να σε κρύψω, γιόκα μου, να μη σε φτάνουν οι κακοί;
Σε ποιό νησί του Ωκεανού, σε ποιάν κορφή ερημική;
Δε θα σε μάθω να μιλάς και τ’ άδικο φωνάξεις.
Ξέρω, πως θα ’χεις την καρδιά τόσο καλή, τόσο γλυκή,
που μες στα βρόχια της οργής ταχιά θε να σπαράξεις.
Συ θα ’χεις μάτια γαλανά, θα χεις κορμάκι τρυφερό,
θα σε φυλάω από ματιά κακή κι από κακόν καιρό,
από το πρώτο ξάφνιασμα της ξυπνημένης νιότης.
Δεν είσαι συ για μάχητες, δεν είσαι συ για το σταβρό.
Εσύ νοικοκερόπουλο, όχι σκλάβος ή προδότης.
Κι αν κάποτε τα φρένα σου το Δίκιο, φως της αστραπής,
κι η Αλήθεια σού χτυπήσουνε, παιδάκι μου, να μην τα πεις.
Θεριά οι ανθρώποι, δεν μπορούν το φως να
το σηκώσουν.
Δεν είναι αλήθεια πιο χρυσή σαν την αλήθεια της σιωπής.
Χίλιες φορές να γεννηθείς, τόσες θα σε σταυρώσουν.
Με αφορμή την εθνική επέτειο της 28ης Οκτωβρίου 1940, που θα γιορτάσουμε σε λίγες ημέρες, προτείνουμε την ανάγνωση και επεξεργασία του βιβλίου “Το αγόρι με τη ριγέ πιτζάμα” του Τζον Μπόιν.
Η ιστορία διαδραματίζεται κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου πολέμου στο στρατόπεδο συγκέντρωσης του Άουσβιτς. Πρόκειται για μια ιστορία για το Ολοκαύτωμα.
Το θέμα του βιβλίου εστιάζει στην επικοινωνία
δύο διαφορετικών κόσμων μέσω της γνωριμίας και της σταδιακής φιλίας που
αναπτύσσεται μεταξύ δύο παιδιών: του Μπρούνο, γιου ενός Ναζί που είναι αυστηρός
και προσηλωμένος στο καθήκον του, και του Σμούελ, ενός αιχμάλωτου Εβραιόπουλου.
Τους δύο φίλους χωρίζει ένα συρματόπλεγμα, που βάζει όρια στους δύο κόσμους.
Όμως, τα παιδιά, αγνοώντας αυτά τα όρια που βάζουν οι μεγάλοι, καταφέρνουν να
ξεπεράσουν αυτό το εμπόδιο και να έρθουν πιο κοντά.
Το συγκεκριμένο βιβλίο δίνει την ευκαιρία
στους δασκάλους των μεγαλύτερων τάξεων να αναφερθούν στο θέμα συνδέοντάς το με
τα κεφάλαια περί του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου ή ακόμα αυτό το θέμα να αποτελέσει
προέκταση της επικαιρότητας όταν εμφανίζονται φαινόμενα ξενοφοβίας, ρατσισμού
κι επιθετικότητας προς τις μειονότητες .
Το περιεχόμενό του προωθεί τη συζήτηση και το διάλογο και θέτει εξαιρετικά
επίκαιρα ζητήματα. Παρακάτω ακολουθεί ένα απόσπασμα καθώς και ένα εκπαιδευτικό
φυλλάδιο με ποικίλες δραστηριότητες που θα βοηθήσουν σημαντικά στην επεξεργασία
του μυθιστορήματος.
Διαδραστική παρουσίαση ιστορικού υλικού για τη διοίκηση της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας και ιδιαίτερα για το σύστημα της Τετραρχίας. Στόχος του μαθησιακού αντικειμένου είναι ο εμπλουτισμός των γνώσεων των μαθητών σχετικά με τον τρόπο διακυβέρνησης της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας κατά τον 3ο μ.Χ. αιώνα. Το μαθησιακό αντικείμενο περιλαμβάνει κειμενικές πληροφορίες, εποπτικό υλικό και χάρτες, με θέμα την Τετραρχία, τις συνθήκες δημιουργίας της, τη διοικητική της διάρθρωση, τις συνέπειές της στη διαμόρφωση του πολιτικού συστήματος και τα πρόσωπα που την απάρτιζαν.
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΓΙΑ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ
Η διαδραστική παρουσίαση αποτελεί αυτόνομο μαθησιακό αντικείμενο και παρέχει το απαραίτητο πληροφοριακό υλικό για τη μελέτη του εξεταζόμενου θέματος με διακριτή διάρθρωση των επιμέρους υποθεμάτων. Η διδακτική αξιοποίησή του μπορεί να γίνει συνδυαστικά και με άλλες διδακτικές και μαθησιακές ενέργειες που αφορούν στην ανάδειξη και κατανόηση του ιστορικού θέματος, σύμφωνα με τις ανάγκες και τα ενδιαφέροντα της σχολικής τάξης, πολλαπλασιάζοντας με αυτόν τον τρόπο τις δυνατότητες της διδακτικής και μαθησιακής αξιοποίησής του. Οι μαθητές έχουν τη δυνατότητα να αξιοποιήσουν ιστορικό υλικό για τη ρωμαϊκή διοίκηση, να γνωρίσουν τα κύρια χαρακτηριστικά του συστήματος της Τετραρχίας, να διακρίνουν τον ρόλο και τις ενέργειες των εμπλεκόμενων προσώπων, να κατανοήσουν τις αλλαγές που επιφέρει το νέο σύστημα στη δομή και τη λειτουργία της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας και να τις συσχετίσουν με την πορεία του ρωμαϊκού κράτους στο ιστορικό πλαίσιο της περιόδου.
ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΑ
Το παρόν αξιοποιήθηκε στα πλαίσια της παράδοσης του μαθήματος «Μεγάλες αλλαγές στη διοίκηση της αυτοκρατορίας» (Ιστορία Ε΄, σελ. 21 – 22) και λειτούργησε υποστηρικτικά – επιμορφωτικά στο σημείο, όπου το σχολικό εγχειρίδιο ανέφερε τη δημιουργία των τετραρχιών από τον Διοκλητιανό. Οι μαθητές ανταποκρίθηκαν πολύ θετικά και όπως αποδείχτηκε βοηθήθηκαν πολύ στο κομμάτι της εμπέδωσης – επέκτασης.
Η ταινία Cuerdas (Χορδές) είναι ένα animation μικρού μήκους, που παρουσιάζει μια φιλία λίγο διαφορετική από τις συνηθισμένες.
Ο Νικόλας πάσχει από εγκεφαλική παράλυση και στο σχολείο τα παιδιά δεν παίζουν μαζί του. Όλα εκτός από την Μαρία, η οποία δεν πτοείται και αγκαλιάζει –μεταφορικά και κυριολεκτικά- τον καινούριο της συμμαθητή, επινοώντας τρόπους να γεφυρώσουν τις διαφορές τους. Παίζει μαζί του, του διαβάζει, και βρίσκει τρόπους να έχουν κοινές δραστηριότητες. Τα παιδιά χτίζουν ένα ιδιαίτερο δέσιμο, το οποίο θα επηρεάσει τον τρόπο που η Μαρία βλέπει τη ζωή. Η πιο συγκινητική ιστορία πραγματικής φιλίας μας θύμισε ότι όταν υπάρχει αγάπη, δεν υπάρχουν όρια, φραγμοί, φόβοι και ταμπού –γιατί η αγάπη βρίσκει τρόπο.
Εξαιρετικό film για να συζητηθεί στην τάξη η έννοια της φιλίας με προτεινόμενη δραστηριότητα οι μαθητές να γράψουν ένα γράμμα σε κάποιον φίλο – συμμαθητή τους περιγράφοντας ένα σημαντικό προτέρημά του. Τέλος, άλλη μια ενδιαφέρουσα δραστηριότητα θα ήταν το debate. Οι μαθητές μπορούν να επιχειρηματολογήσουν για την τελευταία εικόνα της ταινίας (Για ποιο λόγο η δασκάλα Μαρία φορά ένα κομμάτι σκοινί στον καρπό της; ).
Ο ελέφαντας είναι το μεγαλύτερο ζώο της στεριάς και
ξεχωρίζει χάρη στα μεγάλα αυτιά του και την προβοσκίδα του. Ζει στην Αφρική και
στην Ασία. Είναι ο κηπουρός της φύσης. Τρώει πολλά κιλά χόρτα, κλαδιά κάθε μέρα.
Στα τροπικά δάση ξεριζώνει θάμνους και δέντρα. Έτσι περνά το φως του ήλιου και
οι συνθήκες στο δάσος γίνονται κατάλληλες για άλλα ζώα. Με την προβοσκίδα
τρώει, χαιρετάει και πλένεται! Δυστυχώς είναι είδος υπό εξαφάνιση αφού οι
άνθρωποι τον κυνηγούν για τον χαυλιόδοντά του.
Ο Ντάμπο γεννήθηκε στην Αφρική και
ήταν ο μεγαλύτερος ελέφαντας της εποχής του (3,15 μέτρα)! Δυστυχώς το 1862
σκότωσαν τη μητέρα του και τον αιχμαλώτισαν. Έπειτα τον έστειλαν σε ζωολογικό
κήπο στο Παρίσι και την Αγγλία. Ήταν δυστυχισμένος και μόνος. Τα βράδια έπαιρνε
φόρα και χτυπιόταν στους τοίχους. Οι φύλακες του έδιναν αλκοόλ για να τον
ζαλίζουν. Έτρωγε μπισκότα… κέρματα και παιχνίδια που του πετούσε ο κόσμος.
Δυστυχώς σκοτώθηκε από ένα τρένο, όταν έτρεξε να σώσει ένα ελεφαντάκι που
κινδύνευε και ήταν φίλος του, τον Τομ Θαμπ.
