Δείτε το εκπαιδευτικό βίντεο εδώ Στον πλανήτη μας έχουμε δύο πολικές περιοχές: την Αρκτική, το όνομα της οποίας προέρχεται από την ελληνική λέξη Αρκτικός, του Βορρά και την Ανταρκτική, από το Ανταρκτικός, το αντίθετο του Βορρά. Αλλά, υπάρχει ένας πιο εύκολος τρόπος για τις θυμάστε εάν απλά θυμάστε αυτό που τους περιβάλλει. Η Αρκτική, που βρίσκεται στο βόρειο ημισφαίριο του πλανήτη μας είναι ένας ωκεανός που περιβάλλεται ε ξ' ολοκλήρου από στεριά. Στην άλλη πλευρά του κόσμου, η Ανταρκτική είναι μία ήπειρος που περιβάλλεται εξ' ολοκλήρου από ωκεανό. Έτσι, η Αρκτική έχει πολικές αρκούδες αλλά καθόλου πιγκουίνους, και η Ανταρτική έχει πιγκουίνους αλλά καθόλου πολικές αρκούδες. Ας μιλήσουμε πρώτα για την Αρκτική.
Η Αρκτική περιοχή αποτελείται από έναν τεράστιο, καλυμμένο με πάγο, ωκεανό περιβαλλόμενη από μόνιμα παγωμένη Τούνδρα. Η περιοχή μπορεί να οριστεί ως το έδαφος μεταξύ του Αρκτικού Κύκλου και του Βόρειου Πόλου. Εάν επρόκειτο να σταθείτε στον Βόρειο Πόλο, οπουδήποτε και αν κοιτάξετε, προς όλες τις κατευθύνσεις θα είναι νότια. Αλλά, το να στέκεστε στον Βόρειο Πόλο είναι πολύ δύσκολο να το κάνετε για μεγάλο διάστημα επειδή είναι στην μέση ενός ωκεανού καλυμμένο με συνεχώς μετακινούμενα κομμάτια πάγου. Εάν επρόκειτο να πέσετε στο νερό, στο Βόρειο Πόλο, θα πέφτατε σε νερό που έχει βάθος 4.261 μέτρα. Πάνω από το νερό, η μέση θερμοκρασία το χειμώνα μπορεί να είναι τόσο χαμηλή ως τους -40 βαθμούς Κελσίου, και η πιο κρύα καταγεγραμμένη θερμοκρασία είναι περίπου στους -68 βαθμούς Κελσίου. Παρά τις εξαιρετικά σκληρές συνθήκες οι άνθρωποι έχουν εποικίσει περιοχές στην Αρκτική εδώ και χιλιάδες χρόνια.
Η ζωή στην Αρκτική περιλαμβάνει οργανισμούς που ζουν στον πάγο, ζωοπλαγκτόν και φυτοπλαγκτόν, ψάρια και θαλάσσια θηλαστικά, πουλιά, ζώα της στεριάς, φυτά και ανθρώπινες κοινωνίες. Εντάξει, τι γίνεται με την Ανταρκτική; Η Ανταρκτική είναι η νοτιότερη ήπειρος στη Γη και περιλαμβάνει τον γεωγραφικό Νότιο Πόλο. Είναι η πέμπτη μεγαλύτερη ήπειρος στον πλανήτη με σχεδόν διπλάσιο μέγεθος από αυτό της Αυστραλίας. Σχεδόν το 98% της Ανταρκτικής είναι καλυμμένο από πάγο, με μέσο πάχος τουλάχιστον 1.6 χιλιόμετρα. Οι συνθήκες στην Ανταρκτική είναι από τις πιο ακραίες σε όλο τον κόσμο. Κατά μέσο όρο, είναι η πιο κρύα πιο ανεμώδης, πιο ξηρή ήπειρος και έχει το υψηλότερο μέσο υψόμετρο από όλες τις ηπείρους. Μπορεί να σκεφτείτε ότι χιονίζει όλη την ώρα στους πόλους, αλλά η Ανταρκτική είναι τόσο ξηρή που θεωρείται μία έρημος, με ετήσιες βροχοπτώσεις μόλις 200 χιλιοστά κατά μήκος των ακτών και πολύ λιγότερο στην ενδοχώρα. Η θερμοκρασία στην Ανταρτική έχει φτάσει στους -89 βαθμούς Κελσίου. Επειδή η πρόσβαση είναι τόσο σκληρή και δύσκολη, δεν υπάρχουν μόνιμοι κάτοικοι στην Ανταρκτική, όμως, κατοικούν από 1.000 έως 5.000 ανθρώπους κατά τη διάρκεια του έτους σε ερευνητικούς σταθμούς που υπάρχουν διάσπαρτοι στην ήπειρο. Ακόμα και τα πιο ακραία ζώα αγωνίζονται για την επιβίωση, και μόνο οι προσαρμοσμένοι στο κρύο οργανισμοί επιβιώνουν εδώ, συμπεριλαμβανομένων πολλών ειδών από φύκια, ζώα, βακτήρια μήκυτες, φυτά και πρώτιστα.
Αλλά γιατί η Ανταρκτική είναι ψυχρότερη από την βόρεια ξαδέρφη της;
Λοιπόν, πρώτον, ένα μεγάλο μέρος της ηπείρου είναι περισσότερο από τρία χιλιόμετρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας και η θερμοκρασία μειώνεται με την ανύψωση. Γι' αυτό οι βουνοκορφές έχουν χιόνι. Δεύτερον, να θυμάστε ότι η Αρκτική είναι πράγματι ένας παγωμένος ωκεανός. Το νερό κάτω από τον ωκεανό είναι θερμότερο από το παγωμένο έδαφος στην Ανταρκτική, και αυτή η θερμότητα μεταφέρεται μέσω του παγόβουνου. Αυτό αποτρέπει τις θερμοκρασίες στις Αρκτικές περιοχές να φτάσουν σε ακραία επίπεδα, χαρακτηριστικό της επιφάνειας του εδάφους της Ανταρκτικής. Τρίτον, οι εποχές συνωμοτούν εναντίον της Ανταρκτικής. Κατά την διάρκεια του αφήλιου τον Ιούλιο, όταν η Γη βρίσκεται στη μεγαλύτερη απόσταση από τον Ήλιο αυτό δείχνει να συμβαίνει επίσης το χειμώνα στην Ανταρκτική, το οποίο δημιουργεί διπλάσιο κρύο για το νότιο πόλο. Όμως παρά το αφιλόξενο έδαφος, ο Νότιος και ο Βόρειος Πόλος είναι ένας σπουδαίος λόγος γιατί ο πλανήτης μας είναι αυτός που είναι. Και οι δύο πολικές περιοχές μας είναι πολύ σημαντικοί κλιματικοί ρυθμιστές. Βοηθούν στην ρύθμιση της θερμοκρασίας στις εύκρατες ζώνες μας και μας δίνουν σταθερό καιρό. Καθώς ο θαλάσσιος πάγος μειώνεται στην Αρκτική, λόγω της κλιματικής αλλαγής και της υπερθέρμανσης του πλανήτη, ο καιρός σε όλο τον κόσμο γίνεται όλο και περισσότερο ασταθής.
Πηγή TED - Ed
Εκπαιδευτικός Κατερίνα Μεμένιου
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου