Υλικό για διαθεματική εργασία

Εκπαιδευτικός: Βίκυ Λιάνα

Υλικό για ανάγνωση και κατανόηση γραπτού λόγου

 Παρακάτω ακολουθεί γλωσσικό υλικό σχετικό με την ανάγνωση και την κατανόηση κειμένου. Ενδείκνυται για μικρές κυρίως τάξεις και περιλαμβάνει πληθώρα ασκήσεων.

Να διαβάσεις με προσοχή το κείμενο και να κάνεις όλες τις εργασίες που ακολουθούν.

ΚΕΙΜΕΝΟ 1: ΨΑΡΙΑ-ΡΟΜΠΟΤ… ΠΡΟΣΤΑΤΕΣ ΤΩΝ ΘΑΛΑΣΣΩΝ!

Έχουν μπαταρία 8 ωρών και μπορούν να περιπολούν στις θάλασσες, για να εντοπίζουν μολυσμένες περιοχές.

 

Τον Οκτώβριο του 2005 ένα ιδιαίτερο ψάρι έκανε την εμφάνισή του στο Ενυδρείο του Λονδίνου.

Ήταν μια εντυπωσιακή ιδέα που είχε ο Δρ Χόουσενγκ Χου, ο οποίος κατασκεύασε ένα ψάρι-ρομπότ, για να περιπολεί στις θάλασσες και να παρακολουθεί τη θαλάσσια ρύπανση. Έτσι, οι επιστήμονες μπορούν να εντοπίζουν τις μολυσμένες θαλάσσιες περιοχές, για να μπορούν μετά να τις καθαρίζουν.Τα ρομποτικά ψάρια, που ακόμα δεν έχουν βουτήξει στις θάλασσες, μιμούνται με απόλυτα φυσικό τρόπο την κίνηση των πραγματικών ψαριών. Λειτουργούν με μπαταρία και αντέχουν πολλές ώρες στο νερό!Μέχρι τώρα ο Δρ Χου έχει κατασκευάσει 18 γενιές ρομποτικών ψαριών.

Πηγή: www.philenews.com (διασκευή)

1.Να βάλεις σε κύκλο τη σωστή απάντηση.

 Το θέμα του κειμένου είναι:

α) Ένα σπάνιο είδος ψαριού.

 β) Το Ενυδρείο του Λονδίνου. 

γ) Ένα καινούργιο ρομπότ.

δ) Η μόλυνση του περιβάλλοντος.

2. Να κυκλώσεις τη λέξη σωστό ή λάθος δίπλα από κάθε πρόταση,  ανάλογα με τις πληροφορίες που δίνονται στο κείμενο: 

α) Τα ψάρια-ρομπότ μπορούν να καθαρίζουν τις θάλασσες. i. Σωστό ii. Λάθος

β) Ο Δρ Χου έχει κατασκευάσει πολλά ψάρια-ρομπότ μέχρι

σήμερα. i. Σωστό ii. Λάθος

γ) Τα ρομποτικά ψάρια ζουν για 18 χρόνια. i. Σωστό ii. Λάθος

δ) Τα ρομποτικά ψάρια κινούνται όπως τα αληθινά. i. Σωστό ii. Λάθος

3. Να βάλεις σε κύκλο τη σωστή απάντηση.

«Ο Δρ Χόουσενγκ Χου κατασκεύασε ένα ψάρι-ρομπότ, για να περιπολεί στις θάλασσες.»

To ρήμα «περιπολεί» στην πιο πάνω πρόταση σημαίνει: 

α) κρύβεται

β) κολυμπά 

γ) κυνηγά

 δ) ελέγχει

4. Από τις παρακάτω λέξεις να κυκλώσεις εκείνες που ανήκουν στην  ίδια οικογένεια με τη λέξη κατασκεύασε:

σκέπαστρο κατάσκοπος κατασκευή προκατασκευάζω κατασκήνωση

 

ΚΕΙΜΕΝΟ 2: Ο πονηρός γάιδαρος

Μια φορά κι έναν καιρό ήταν ένας χωρικός που είχε έναν γάιδαρο, για να σέρνει την άμαξά του. Κάθε μέρα ο χωρικός κουβαλούσε πράγματα με την άμαξά του από τη μια πολιτεία στην άλλη. Ανάμεσα στις δυο πολιτείες υπήρχε ένα ποτάμι. Μα το γεφύρι που τις ένωνε ήταν χτισμένο πολύ μακριά και ο γάιδαρος έκανε μεγάλο κύκλο, για να περάσει απέναντι.

Μια μέρα, λοιπόν, ενώ το αφεντικό του κοιμόταν στην άμαξα, ο γάιδαρος αποφάσισε να περάσει από το ποτάμι, για να κόψει δρόμο. Εκείνη τη μέρα κουβαλούσε αλάτι στην άμαξα και, μόλις μπήκε στο ποτάμι, το αλάτι διαλύθηκε και η άμαξα έγινε πολύ ελαφριά. Ο γάιδαρος χάρηκε πάρα πολύ.

Την επόμενη μέρα έκανε το ίδιο. Έλα, όμως, που κουβαλούσε σφουγγάρια και αυτά ρούφηξαν το νερό του ποταμού και έγιναν βαριά! Όταν ξύπνησε ο χωρικός, του έβαλε τις φωνές και τον ξυλοφόρτωσε.

Από εκείνη την ημέρα ο γάιδαρος πήγαινε υπομονετικά ως το γεφύρι και από εκεί περνούσε στην απέναντι όχθη. Το πάθημα τού είχε γίνει μάθημα!

Πηγή: http://blogs.sch.gr (διασκευή)

1. Να βάλεις σε κύκλο τη σωστή απάντηση.

Ο γάιδαρος σκέφτηκε να περάσει από το ποτάμι:

α) επειδή βαρέθηκε τον ίδιο δρόμο.

 β) για να φτάσει πιο γρήγορα.

γ) γιατί έκανε πολλή ζέστη.

δ) επειδή ο δρόμος ήταν κομμένος.

2. Να κυκλώσεις τη λέξη σωστό ή λάθος δίπλα από κάθε πρόταση,  ανάλογα με τις πληροφορίες που δίνονται στο κείμενο: 

α) Ανάμεσα στις δυο πολιτείες υπήρχε μια γέφυρα. Σωστό Λάθος

β) Τα σφουγγάρια ρούφηξαν το νερό του ποταμού και έγιναν

ελαφριά. Σωστό Λάθος

γ) Στο τέλος, ο γάιδαρος πήρε ένα καλό μάθημα. Σωστό Λάθος

 

 3. Να βάλεις στην πρώτη στήλη, μπροστά από την κάθε πρόταση, έναν  αριθμό από το 1 μέχρι και το 4, για να δείξεις τη λογική σειρά με την  οποία εξελίσσεται η ιστορία που ακολουθεί: 

Αυτό άρεσε στον γάιδαρο και ξαναμπήκε στο ποτάμι με το επόμενο φορτίο.

Όταν ο γάιδαρος μπήκε σε ένα ποτάμι, το αλάτι διαλύθηκε και δεν είχε πια βάρος.

Κάποτε, ένας γάιδαρος κουβαλούσε αλάτι με μια άμαξα.

Τελικά, όμως, την έπαθε, γιατί το φορτίο του ήταν σφουγγάρια και έγινε πιο βαρύ.

4. Να βάλεις σε κύκλο τη σωστή απάντηση.

«Ο χωρικός ξυλοφόρτωσε τον γάιδαρο.»

Η λέξη ξυλοφόρτωσε στην πιο πάνω πρόταση σημαίνει:

α) τον βαρυφόρτωσε.

 β) τον μάλωσε.

γ) τον έδειρε.

 δ) τον έδιωξε.

 

ΚΕΙΜΕΝΟ 3: Χωριάτικη σαλάτα

Οι ντομάτες είναι πολύ πλούσιες σε βιταμίνη Γ, η οποία ενισχύει την άμυνα του οργανισμού μας. Μια πολύ καλή επιλογή για τα ζεστά μεσημέρια που

έχεις ανάγκη από κάτι ελαφρύ!

Χρόνος Παρασκευής: 10

λεπτά Βαθμός Δυσκολίας:

Υλικά

2 ντομάτες

1 μεγάλο αγγουράκι

1 μέτριο κρεμμύδι λίγες ελιές

λίγη ρίγανη

κομμάτι φέτα αλάτι και πιπέρι λάδι

Εκτέλεση

1. Πλένετε όλα τα λαχανικά πολύ καλά.

2. Κόβετε σε μικρά κομμάτια τις ντομάτες και το αγγουράκι.

3. Τα τοποθετείτε σε μια σαλατιέρα ή ένα μπολ και προσθέτετε τις ελιές και το κρεμμύδι, κομμένο σε ροδέλες.

4. Αλατοπιπερώνετε, προσθέτετε τη ρίγανη και ανακατεύετε.

5. Κόβετε τη φέτα από πάνω.

6. Ρίχνετε λίγη ρίγανη ακόμη από πάνω και προσθέτετε το λάδι.

Πηγή: http://www.paidika.gr (διασκευή)

1. Ποιο φαγητό μπορείς να ετοιμάσεις με την πιο πάνω συνταγή; ………………………………………………………………………………………………………………

2. Να γράψεις τέσσερα βασικά υλικά για να εκτελέσεις την πιο πάνω  συνταγή.

α)…………………………………………………… β)…………………………………………………… γ)…………………………………………………… δ)……………………………………………………

3. Να κυκλώσεις τη λέξη σωστό ή λάθος δίπλα από κάθε πρόταση, ανάλογα με  τις πληροφορίες που δίνονται στο κείμενο:

α) Η πιο πάνω συνταγή χρειάζεται πολλή ώρα για να ετοιμαστεί. Σωστό Λάθος

β) Για να εκτελεστεί η πιο πάνω συνταγή χρειάζονται μόνο λαχανικά. Σωστό Λάθος

γ) Το πιο πάνω φαγητό είναι πολύ θρεπτικό. Σωστό Λάθος

δ) Το φαγητό αυτό είναι κατάλληλο μόνο για το καλοκαίρι. Σωστό Λάθος

3. Να βάλεις σε κύκλο τη σωστή απάντηση.

«Τα τοποθετείτε σε μια σαλατιέρα ή ένα μπολ και προσθέτετε τις ελιές και το κρεμμύδι, κομμένο σε ροδέλες.»

Η λέξη ροδέλες στην πιο πάνω πρόταση σημαίνει:

 α) κομμάτια σε σχήμα τετραγώνου.

β) κομμάτια σε σχήμα δακτυλιδιού. 

γ) κομμάτια σε σχήμα τριγώνου.

δ) κομμάτια με ακανόνιστο σχήμα.

4. Από τις παρακάτω λέξεις να κυκλώσεις εκείνες που ανήκουν στην ίδια  οικογένεια με τη λέξη κομμάτι:

κομματιάζω κομήτης κομμωτήριο κόμπος κομμένο

 

ΚΕΙΜΕΝΟ 4: Τα κοκόρια και η πέρδικα

Ένας χωρικός που είχε πολλά κοκόρια στο κοτέτσι του, αποφάσισε να αγοράσει και μια πέρδικα. Έβαλε την πέρδικα στο κοτέτσι, αλλά τα κοκόρια συνέχεια την τσιμπούσαν και την πείραζαν. Ακόμα, την περιφρονούσαν κι αυτό στενοχωρούσε πολύ την πέρδικα. Νόμιζε ότι της φέρονταν άσχημα, επειδή ήταν από άλλη ράτσα.

Ώσπου, μια μέρα, η πέρδικα είδε τα κοκόρια να τσακώνονται μεταξύ τους και να τσιμπιούνται άγρια. Η κακομοίρα η πέρδικα στεκόταν παράμερα και τα παρακολουθούσε.

«Για δες πώς κάνουν», σκέφτηκε. «Μα αφού αυτά τα πουλιά τσακώνονται ακόμα και μεταξύ τους, πώς περιμένω εγώ να μου φέρονται καλύτερα; Άλλη φορά, λοιπόν, δεν πρόκειται να στενοχωρηθώ ό,τι κι αν μου πουν…».

Πηγή: Μύθοι από τον Αίσωπο, τόμος Β΄, εκδόσεις Ηλιοτρόπιο (διασκευή)

1. Να βάλεις σε κύκλο τη σωστή απάντηση.

Η πέρδικα νόμιζε ότι τα κοκόρια δεν την ήθελαν:

α) επειδή ήταν άσχημη.

β) επειδή δεν είχε ωραία φωνή.

γ) επειδή τους έτρωγε το φαγητό. 

δ) επειδή δεν ήταν κι αυτή κοκόρι.

2. Να κυκλώσεις τη λέξη σωστό ή λάθος δίπλα από κάθε πρόταση, ανάλογα με  τις πληροφορίες που δίνονται στο κείμενο.

α) Η πέρδικα δεν άντεξε στο τέλος τα κοκόρια και έφυγε. Σωστό Λάθος

β) Η πέρδικα αποφάσισε ότι δε θα λαμβάνει υπόψη τη συμπεριφορά που είχαν τα κοκόρια απέναντί της. Σωστό Λάθος

γ) Η πέρδικα κατάλαβε ότι τα κοκόρια σέβονταν το ένα το άλλο. Σωστό Λάθος

 3. Να βάλεις στην πρώτη στήλη, μπροστά από την κάθε πρόταση, έναν αριθμό  από το 1 μέχρι και το 4, για να δείξεις τη λογική σειρά με την οποία εξελίσσεται  η ιστορία που ακολουθεί. 

Μια μέρα ένας χωρικός έβαλε μια πέρδικα στο κοτέτσι του.

Όταν τα είδε, όμως, να τσακώνονται μεταξύ τους, κατάλαβε πως δεν έφταιγε εκείνη.

Εκείνη η καημένη στενοχωριόταν, γιατί νόμιζε ότι δεν την ήθελαν.

Τα κοκόρια, όμως, που ζούσαν εκεί δεν την άφηναν σε ησυχία.

4. Να βάλεις σε κύκλο τη σωστή απάντηση.

«Τα κοκόρια περιφρονούσαν την πέρδικα και αυτό τη στενοχωρούσε.»

Η λέξη περιφρονούσαν στην πιο πάνω πρόταση σημαίνει: 

α) περικύκλωναν

β) παρακολουθούσαν 

γ) υποτιμούσαν

δ) παραπλανούσαν

Πηγή: Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Κύπρου

Εκπαιδευτικός: Φωτεινή Κουτσοπούλου

Αποκριάτικα φύλλα εργασίας

 

Πηγή: adanikolaou.blogspot.com

Εκπαιδευτικός: Μαρία Κατσαϊδώνη

Επεξεργασία άρθρου για μαθητές Ε' Δημοτικού

 

Κολυμπώντας παρέα με τα πλαστικά

                             

                    ΤΑ ΝΕΑ 5 Αυγούστου 2024

    Καμπανάκι από τους ειδικούς για τη ρύπανση των θαλασσών - Τι ισχύει για την Ελλάδα και πώς τα μικροπλαστικά καταλήγουν στο... στομάχι μας.

 

   Για τον περισσότερο κόσμο, η Μεσόγειος είναι ο ιδανικός προορισμός για διακοπές , καθώς οι εικόνες που είναι ταυτισμένες με αυτόν τον προορισμό είναι καταγάλανα νερά, απέραντες παραλίες και μαγευτικά μέρη. Δυστυχώς όμως τα πράγματα δεν είναι πλέον έτσι εξαιτίας της πλαστικής ρύπανσης. Το πλαστικό θεωρείται ο «νούμερο ένα» κίνδυνος για το θαλάσσιο περιβάλλον, επειδή το 80% των θαλάσσιων απορριμμάτων σήμερα είναι πλαστικά. Είναι χαρακτηριστικό πως πλαστικά απορρίμματα εντοπίζονται σε κάθε απομακρυσμένη περιοχή των ωκεανών, ακόμα και στα μικρότερα ακατοίκητα νησιά του Ειρηνικού για παράδειγμα, ενώ μόρια πλαστικού ανιχνεύονται μέσα στα ψάρια – γεγονός που σημαίνει, μεταξύ άλλων, ότι αυτά τα πλαστικά απορρίμματα περνούν μέσω της τροφικής αλυσίδας και στον άνθρωπο. Πρόσφατα, εκπρόσωπος του ΟΗΕ μιλώντας για το ζήτημα αυτό δήλωσε πως «καταστρέφουμε το οικοσύστημα των ωκεανών», με ανυπολόγιστες συνέπειες για το περιβάλλον και τον ίδιο τον πλανήτη.

    Τα ψάρια και τα θαλάσσια ζώα κινδυνεύουν για πολλούς λόγους από τα πλαστικά απορρίμματα. Για παράδειγμα, οι θαλάσσιες χελώνες δεν μπορούν να διακρίνουν μια πλαστική σακούλα μέσα στο νερό, από μια μέδουσα, η οποία και αποτελεί τροφή της. Όλο και περισσότερες είναι οι ειδήσεις που αφορούν στον θάνατο κάποιου θαλάσσιου δελφινιού που πνίγηκε από μια ανάλογη αιτία, ενώ συχνά πλέον ξεβράζονται φάλαινες στις ακτές γιατί το στομάχι τους είναι γεμάτο σκουπίδια και πλαστικά. Αξίζει να σημειωθεί πως ο κίνδυνος είναι αντίστοιχος και για τα θαλάσσια πτηνά που παρασύρονται από το πλαστικό καθώς το θεωρούν τροφή και το καταπίνουν, με αποτέλεσμα να χάνουν τη ζωή τους.

   Όπως επισημαίνουν από την περιβαλλοντική οργάνωση WWF, το πλαστικό είναι ένα υλικό με ιδιαίτερα προβληματικές ιδιότητες. Είναι ελαφρύ κι άρα παρασύρεται εύκολα. Είναι ανθεκτικό κι άρα δεν αποσυντίθεται στο φυσικό περιβάλλον, παραμένοντας εκεί για δεκάδες ή εκατοντάδες χρόνια. Και γιατί είναι τόσο μεγάλο πρόβλημα; Επειδή, όπως λένε από την περιβαλλοντική οργάνωση, πέρα του ότι το πλαστικό είναι ένα υλικό με προβληματικές ιδιότητες, είναι επίσης ένα υλικό για το οποίο δεν έχουν δοθεί λύσεις για την αποτελεσματική διαχείρισή του. Τα πλαστικά είναι κυριολεκτικά παντού: στο έδαφος, στα ποτάμια, στις θάλασσες και κατ’ επέκταση στην τροφική αλυσίδα, με τον καθένα μας να καταναλώνει ακούσια πέντε γραμμάρια μικροπλαστικών την εβδομάδα.

      Ειδικά όσον αφορά στη χώρα μας, πρόσφατη έρευνα της περιβαλλοντικής οργάνωσης WWF έδειξε ότι τα πλαστικά απορρίμματα στις ελληνικές θάλασσες ξεπερνούν ετησίως τους 11 χιλιάδες τόνους, ενώ γενικά στη Μεσόγειο καταλήγουν κάθε χρόνο 570.000 τόνοι πλαστικού! Βάσει της ίδιας εκτίμησης, το πλαστικό αποτύπωμα κάθε Έλληνα είναι 68 κιλά ετησίως. Έρευνα της οργάνωσης Greenpeace έδειξε ότι καθημερινά στην Ελλάδα χρησιμοποιούνται κατά μέσο όρο 1.000.000 πλαστικά ποτήρια μόνο για καφέ και τέλος, μελέτη του Ελληνικού Κέντρου Θαλασσών (ΕΛΚΕΘΕ) έδειξε ότι στο 89% των ψαριών τριών ειδών (γαύρος, κολιός, παλαμίδα) που εξετάστηκαν, εντοπίστηκαν 6,36 μικροΐνες πλαστικού. Γενικά στη Μεσόγειο μάλιστα τα στοιχεία είναι ακόμα πιο απογοητευτικά, με τα πλαστικά να αποτελούν το 95% των σκουπιδιών, τόσο μέσα στη θάλασσα όσο και στις ακτές, με την Τουρκία και την Ισπανία να «κρατούν τα πρωτεία» στον τομέα αυτό.

(Πηγή: Κολυμπώντας παρέα με τα πλαστικά - ΤΑ ΝΕΑ) (διασκευή)

 

ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΚΕΙΜΕΝΟΥ:

1.     Να εντοπίσετε και να υπογραμμίσετε με κόκκινο χρώμα τα παρακάτω χαρακτηριστικά στο κείμενο:

1. Τίτλος

2.Πηγή

3. Ημερομηνία

4. Επιμέλεια

5.Φωτογραφίες

β) Να δώσετε έναν διαφορετικό τίτλο στο κείμενο. ……………………………………………………………………………………………..

2.     Σε ποιο πρόβλημα αναφέρεται ο συντάκτης στο κείμενο του και ποια είναι η άποψη του;

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………............

Εκπαιδευτικός: Έφη Καλπάκη

Δραστηριότητες Μindfulness για το αγχωμένο παιδί

Η παιδική ηλικία και η εφηβεία χαρακτηρίζονται από την απίστευτη ταχύτητα στην αλλαγή,

την ανάπτυξη και βεβαίως τις προκλήσεις που προκύπτουν για τα παιδιά καθώς υπάρχει εξαιρετικά μεγάλος κίνδυνος αύξησης του άγχους τους. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα σήμερα, όταν τα παιδιά όλων των ηλικιών είναι βυθισμένα στην τεχνολογία και βομβαρδίζονται συνεχώς με ερεθίσματα κάθε είδους. Όταν οι φόβοι και τα αγχώδη συναισθήματα γίνονται δύσκολα στη διαχείριση, ένα αποτελεσματικό εργαλείο που μπορεί να βοηθήσει το παιδί σας είναι η Eνσυνειδητότητα (Mindfulness).

Οι ασκήσεις ενσυνειδητότητας έχουν αποδειχθεί ότι μειώνουν το στρες, το άγχος και την κατάθλιψη, τις ήρεμες αγχώδεις φαντασιώσεις και την αρνητική σκέψη, βοηθούν στην βελτίωση της διάθεσης και του ύπνου, όπως επίσης δίνουν τη δυνατότητα στο παιδί να επανασυνδεθεί με τον κόσμο τους και τον εξωτερικό. Η εκπαίδευση ενσυνειδητότητας έχει επίσης αποδειχθεί ότι συσχετίζεται με τη συνολική ευημερία.

Ο ακρογωνιαίος λίθος όλων των ασκήσεων Μindfulness είναι η ίδια η ενσυνειδητότητα (Mindfulness). Η ενσυνειδητότητα  απαιτεί προσοχή, στην παρούσα στιγμή και χωρίς κρίση, στο “ξετύλιγμα” της εμπειρίας. Η ενσυνειδητότητα μας φέρνει στο εδώ και τώρα και μας βοηθά να διαχειριστούμε αποτελεσματικά οδυνηρές εμπειρίες όπως επίσης και να μην φοβόμαστε τις μελλοντικές.

Η ενσυνειδητότητα μπορεί να αφυπνίσει και να ενισχύσει τις αισθήσεις μας, καθώς φέρνουμε στη συνειδητή επίγνωση εντυπώσεις και αισθήσεις που συνήθως αγνοούμε.

Ασκήσεις Μindfulness για μικρά παιδιά

Οι γονείς μπορούν να μοιραστούν μια ευρεία γκάμα ασκήσεων ενσυνειδητότητας με μικρά παιδιά, με το πρόσθετο πλεονέκτημα να περνούν εποικοδομητικό χρόνο με τα παιδιά.

Ακoλουθούν αποτελεσματικές Ασκήσεις Mindfulness οι οποίες μπορούν να εφαρμοστούν εκτός από τους γονείς και από θεραπευτές, εκπαιδευτικούς και παιδαγωγούς.

Τα μικρά παιδιά μπορεί να έχουν δυσκολία να εκφράσουν το άγχος τους ή να εξασκήσουν μόνα τους την ενσυνειδητότητα. Για αυτό το λόγο υπάρχουν αρκετά απλές δραστηριότητες στις οποίες μπορούν εύκολα να εκπαιδευτούν.

Η χαλαρωτική αναπνοή συγκέντρωσης είναι μία από τις πρώτες ασκήσεις. Μπορείτε να πείτε στο παιδί να κάτσει ακίνητο απέναντι σας. Στη συνέχεια αφιερώνετε λίγο χρόνο ώστε να πάρετε αργά και σταθερά ανάσες, ώστε να εστιάσετε σε μία βαδιά ανάσα τη φορά. Εισπνεύστε αργά και μετά εκπνεύστε αργά. Ζητήστε από το παιδί να παρατηρήσει πώς αισθάνεται ο αέρας στη μύτη και το στήθος του, πώς ακούγεται η αναπνοή. Αφιερώστε λίγο χρόνο για να εκτιμήσετε ότι το σώμα σας ξέρει πώς να αναπνέει κάθε λεπτό της ημέρας, ακόμα και όταν κοιμάστε.

Τα βιβλία ζωγραφικής Mindfulness είναι ευρέως διαθέσιμα εργαλεία που βοηθούν στη μείωση του άγχους και του στρες. Ορισμένα βιβλία ζωγραφικής έχουν περίπλοκα μάνταλα που μπορούν να χρωματίσουν οι γονείς με τα παιδιά. Το βλέμμα των κεριών είναι μια άλλη απλή δραστηριότητα: επικεντρωθείτε στην αναπνοή σας καθώς παρακολουθείτε τη φλόγα και το σχήμα του κεριού καθώς λιώνει. Αντί γι’ αυτό, δοκιμάστε να τοποθετήσετε φώτα που αλλάζουν χρώμα γύρω από το δωμάτιο, ώστε το παιδί να μπορεί να χαλαρώσει παρατηρώντας το παιχνίδι με το φως που αλλάζει. Ή κουνήστε μια σφαίρα χιονιού και παρατηρήστε προσεκτικά τους στροβιλισμούς καθώς κάθονται.

Ένας προσεκτικός περίπατος είναι μια διασκεδαστική άσκηση για κοινή χρήση. Αφιερώστε δέκα λεπτά και εστιάστε στην αίσθηση των ποδιών που αγγίζουν το έδαφος, στην αναπνοή, στο πώς κινούνται τα χέρια και τα πόδια. Όταν το μυαλό περιπλανιέται, επαναφέρετέ το απαλά στην επίγνωση του περπατήματος. Αυτό μπορεί επίσης να ενθαρρύνει μια αυξανόμενη επίγνωση της φύσης, η οποία μπορεί να ενθαρρύνει μια συνειδητή κατάσταση με λίγη προσπάθεια. Ζητήστε από το παιδί να δώσει προσοχή στα σχήματα και τα χρώματα των φύλλων, του γρασιδιού και των φυτών. Παρατηρήστε το άρωμα των ανοιξιάτικων λουλουδιών, το “τραγανό” άρωμα του αέρα. Ακούστε τις φωνές των πουλιών, προσέξτε πώς νιώθει ο αέρας στα μαλλιά, τον θόρυβο της κίνησης, τον ζεστό ήλιο. Επεκτείνετε την επίγνωση κάθε φορά εστιάζοντας κάθε φορά σε κάθε άσκηση και το κυριότερο δεν υπάρχει κανένας λόγο να γίνουν γρήγορα όλα αυτά και με βιασύνη.

Πηγή: psychopedia.gr

Εκπαιδευτικός: Σωτηρία Κουτσωνάκη

Άρθρο '' Είναι βολικό να είσαι αδικημένος''

 Θυμάμαι τώρα μια άλλη κριτική την οποία έκανε ο Ντοστογιέφσκι σχετικά με το ψέμα, γιατί νομίζω ότι το μεγάλο πρόβλημα και εδώ είναι ότι το ψέμα έχει αθωωθεί. Δεν θεωρείται λάθος ή αμαρτία ή έγκλημα.

 Έλεγε, λοιπόν, ο Ντοστογιέφσκι, νομίζω στους Αδελφούς Καραμαζώφ: 

«Μη λέτε ψέματα στους άλλους, μη λέτε ψέματα στον εαυτό σας. Γιατί όταν λέτε ψέματα στον εαυτό σας και στους άλλους, σιγά σιγά θα χάσετε την εκτίμηση στον εαυτό σας και στους άλλους. Και όταν χάσετε την εκτίμηση στον εαυτό σας και τους άλλους, όλα τα πάθη ευκολότερα θα αναπτυχθούν και κυρίως δεν θα μπορείτε να αγαπάτε. Και κατόπιν θα έχετε και το παράπονο ότι είστε αδικημένοι. Είναι ωραίο να παίζει κανείς τον ρόλο του αδικημένου, έτσι;»

Πηγή: Προσκυνητής: Είναι βολικό να είσαι αδικημένος

Εκπαιδευτικός: Γιάννης Αλεξανδρόπουλος

«Το κρυφτό» - Παιδική Κακοποίηση- Τάξη Α΄

«Το κρυφτό» - Παιδική Κακοποίηση- Τάξη Α΄ https://padlet.com/mtsaousid1/padlet-kjy37fdxzj4hhzqj/wish/goElQy8BAbDwa3yY 

Με αφορμή το 3ο Εργαστήριο Δεξιοτήτων – Τα  δικαιώματα του παιδιού, τα παιδιά παρακολούθησαν το  παραπάνω βίντεο, στο οποίο ένα μικρό παιδί για να  αποφύγει την κακοποίηση, βρίσκει τρόπο να κρύβεται με  τη βοήθεια ενός μανδύα που το κάνει αόρατο, μέχρι που,  τελικά, αντιλαμβάνεται ότι το να κρύβει το πρόβλημά του  δεν είναι λύση. 

Αφού παρακολουθήσαμε με προσοχή το βίντεο  αναρωτηθήκαμε τι θα κάναμε εμείς στη θέση του παιδιού,  ποια λύση θα διαλέγαμε για να λύσουμε το πρόβλημά μας.  Έπειτα μιλήσαμε για τα δικαιώματα των παιδιών που  βλέπουμε να παραβιάζονται στο βίντεο. Τέλος συζητήσαμε  για το πώς θα μπορούσαμε να βοηθήσουμε εμείς το  συγκεκριμένο παιδί ή για το τι θα μπορούσαμε να το  συμβουλεύσουμε.

Εκπαιδευτικός: Βίκυ Λιάνα 

Κείμενο επεξεργασίας: ''Η αλεπού και ο σκαντζόχοιρος''

Εκπαιδευτικός: Αναστασία Μπουμποπούλου

 

Δραστηριότητα: «Ο Ήλιος της Ισότητας»

 «Ο Ήλιος της Ισότητας»  

 

    Στο πλαίσιο της διδασκαλίας μας και με αφορμή το κεφάλαιο «Άνδρες και γυναίκες ίσοι στην ζωή και την εργασία» της Μελέτης Περιβάλλοντος, αλλά και ορμώμενοι από σχετικές έννοιες από τα Θρησκευτικά, πραγματοποιήσαμε μια δημιουργική και ενδιαφέρουσα δραστηριότητα με τίτλο «Ο Ήλιος της Ισότητας».

    Στο κέντρο της κατασκευής μας τοποθετήσαμε τη λέξη «Ισότητα», ως θεμελιώδη αξία που οφείλουμε όλοι να διαφυλάξουμε. Γύρω από το κέντρο τοποθετήσαμε ακτίνες φτιαγμένες από ξυλάκια, που αντιπροσωπεύουν διάφορους τομείς της ζωής στους οποίους η ισότητα πρέπει να είναι δεδομένη: Πάνω στα ξυλάκια υπήρχαν λέξεις, όπως:

Ισότητα…..

 Στην εκπαίδευση

 Στο ντύσιμο

 Στη δουλειά

 Στη φιλία

 Στην έκφραση

 Στην υγεία

    Μέσα από αυτή τη δραστηριότητα, τα παιδιά προβληματίστηκαν και κατανόησαν, ύστερα από συζήτηση, ότι η ισότητα δεν είναι αυτονόητη παντού, αλλά είναι ένας στόχος για τον οποίο πρέπει να προσπαθούμε καθημερινά.

Μήνυμα της δραστηριότητας:

    Όπως ο ήλιος φωτίζει αδιακρίτως τους πάντες, έτσι και η ισότητα πρέπει να αγκαλιάζει όλους τους ανθρώπους, ανεξάρτητα από το φύλο, την εμφάνιση, την οικονομική κατάσταση ή τις επιλογές τους. Ένας δίκαιος κόσμος χτίζεται όταν όλοι έχουμε τις ίδιες ευκαιρίες να μάθουμε, να ονειρευτούμε και να προχωρήσουμε μπροστά!

Εκπαιδευτικός; Ελένη Νικολοπούλου

Άρθρο ''Παιδί και βιβλίο στην εποχή της εικόνας''

 ΠΑΙΔΙ ΚΑΙ ΒΙΒΛΙΟ ΣΤΗΝ ΕΠΟΧΗ ΤΗΣ ΕΙΚΟΝΑΣ

του Γιώργου Κατσέλη

Άρθρο στο περιοδικό λόγου και τέχνης ΛΥΧΝΑΡΙ,

του Ιωνικού Συνδέσμου Νέας Ιωνίας



Κάνε άλμα πιο γρήγορο από τη φθορά

(Οδυσσέας Ελύτης)

“ΠΟΛΛΑ ΠΑΡΑΜΥΘΙΑ...”

Κάποτε μία μητέρα ρώτησε τον μεγάλο επιστήμονα Αϊνστάιν τι πρέπει να κάνει για το τετράχρονο παιδί της για να το προετοιμάσει καλύτερα για το σχολείο και για τη ζωή. Εκείνος της απάντησε αφοπλιστικά: «Nα του λέτε παραμύθια». Εκείνη όμως επέμεινε κάπως δύσπιστα: «Καλά, τα παραμύθια, αλλά και τι άλλο;» «Πολλά παραμύθια», απάντησε ο σοφός. Η μητέρα ρώτησε για τρίτη φορά: «Eντάξει, αλλά και τι άλλο;», «Δε χρειάζεται τίποτα περισσότερο. Πάρα πολλά παραμύθια», της ξαναείπε ο μεγάλος φυσικός.

ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΔΙΑΠΙΣΤΩΣΕΙΣ

Ο απάντηση του Αϊνστάιν με τη διαχρονική της διάσταση δημιουργεί ένα καίριο προβληματισμό για την ποιότητα της σχέσης παιδιού και λογοτεχνικού βιβλίου στην εποχή της εικόνας ή καλύτερα της εικονικής πραγματικότητας που ζούμε. Μιας εποχής που είτε ηθελημένα είτε αθέλητα στρέφεται ενάντια σε ένα από τα λίγα αναχώματα αντίστασης που μας απέμειναν απέναντι στη φθορά των λογής εξουσιών, και που δεν είναι άλλο από το “βιβλίο”.

Είτε μέσα από την ισοπεδωτική επέλαση της τηλεοπτικής εικόνας που επιφέρει τον κατακερματισμό της πληροφορίας, είτε με την κυριαρχική παρουσία των υπολογιστών σε κάθε λειτουργία του δημόσιου και ιδιωτικού βίου, το βιβλίο τίθεται εκποδών από τους πνευματικούς ορίζοντες του ανθρώπου και ιδίως των παιδιών. Στην υποβάθμιση του ως πνευματικού προϊόντος με αισθητική, κριτική, αντιληπτική, φαντασιακή, γνωστική και δημιουργική λειτουργία συντελεί η συνολική απαξίωσή του όχι μόνο σε κοινωνικό αλλά τελευταία και σε θεσμικό επίπεδο.

Η έναρξη της σχολικής χρονιάς με απουσία βιβλίων στα σχολεία πέρα από τις δυσλειτουργίες σε πρακτικό, αποκτά και σημειολογικό περιεχόμενο. Είναι χαρακτηριστική της απαξίωσης και της εύκολης αντικατάστασης του βιβλίου ως μέσου αγωγής από τον ψηφιακό δίσκο, το λεγόμενο dvd, που προβάλλει εν είδει πανάκειας. Αξίζει να σταθούμε λίγο σε αυτό το γεγονός για να σημειώσουμε την άμεση αντίδραση της βιομηχανίας της διαφήμισης και του κέρδους στο κενό που δημιούργησε η καθυστέρηση έκδοσης σχολικών βιβλίων. Το αποτέλεσμα ήταν μια επιθετική όσο και κατακλυσμιαία πολιτική προώθησης dvd με τη σχολική ύλη, με λύσεις και απαντήσεις θεμάτων, ως απαραίτητα και αναντικατάστατα υποτίθεται εργαλεία κάθε σωστού μαθητή.

Η ΕΠΕΛΑΣΗ ΤΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΤΗΣ ΕΙΚΟΝΑΣ

Η επιστήμη της νευροβιολογίας υποστηρίζει πως ο εγκέφαλος των παιδιών κατά τα πρώτα χρόνια της ζωής, συνεχίζει να αναπτύσσεται γρήγορα. Δημιουργούνται πολλές νέες συνάψεις μεταξύ των νευρικών κυττάρων που συμβάλλουν ουσιαστικά στις πνευματικές ικανότητες που θα έχει αργότερα το παιδί. Στην ευάλωτη αυτή περίοδο της γρήγορης ανάπτυξης του εγκεφάλου, πολλοί εξωτερικοί παράγοντες μεταξύ των οποίων ακουστικοί ή οπτικοί ερεθισμοί, επηρεάζουν σε μεγάλο βαθμό την ανάπτυξή του και τη δημιουργία νευρικών συνάψεων.

Μια πρόσφατη έρευνα που έγινε για το ίδιο θέμα από γιατρούς του πανεπιστημίου της Ουάσινγκτον, εξέτασε σε 2.500 παιδιά τις επιδράσεις της παρακολούθησης της τηλεόρασης στις ηλικίες 1 ως 3 έτη. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι για κάθε ώρα τηλεόρασης που έβλεπαν τα παιδιά στις ηλικίες αυτές, ο κίνδυνος τους για να έχουν προβλήματα λόγω ελλειμματικής προσοχής στην ηλικία των 7 ετών αυξανόταν κατά 10%.

Όπως πιστεύει η Σούζαν Γκρίνφιλντ, ερευνήτρια του πανεπιστημίου της Οξφόρδης, υπάρχει πολύ μεγάλος κίνδυνος για τον ανθρώπινο νου από την όλο και μεγαλύτερη χρήση της τεχνολογίας στην καθημερινή μας ζωή.

Ένας όρος που χρησιμοποιήθηκε ιδιαίτερα από τη Γκρίνφιλντ ήταν η «αλλαγή μυαλού» (mind change) δηλαδή οι μεταβολές στον εγκέφαλο που έρχονται ως αποτελέσματα της υπερβολικής ενασχόλησης με ηλεκτρονικούς υπολογιστές. Η ερευνήτρια αναγνωρίζει τα πλεονεκτήματα της ευρείας χρήσης τεχνολογικών μέσων, όπως η αύξηση του IQ ή η ταχύτερη επεξεργασία πληροφοριών αλλά διακρίνει και εμφανή μειονεκτήματα. Η υπερβολική ενασχόληση με τα ηλεκτρονικά παιχνίδια εγκυμονεί κινδύνους όπως η θόλωση των ορίων μεταξύ πραγματικότητας και φαντασίας, που συνεπάγεται αυξημένη ριψοκινδυνότητα και απροσεξία καθώς δημιουργείται η εντύπωση ότι υπάρχει και άλλη ζωή.

ΟΙ ΕΥΕΡΓΕΤΙΚΕΣ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΤΗΣ ΑΝΑΓΝΩΣΗΣ

Το διάβασμα είναι μια πολύπλοκη διαδικασία, στην οποία συμμετέχουν όλες οι περιοχές του εγκεφάλου (ινιακός, βρεγματικός, μετωπιαίος λοβός). Είναι μια δραστηριότητα κατά την οποία χρησιμοποιούμε και τα δύο ημισφαίρια του εγκεφάλου και, για το λόγο αυτό, ενεργοποιείται και το μεσολόβιο, δηλαδή ο ιστός που συνδέει τα δύο ημισφαίρια, επομένως συμβάλλει και στην καλύτερη ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ τους. Έτσι ένα βιβλίο ακονίζει και κρατά σε φόρμα το μυαλό μας, ενισχύοντας τη μνήμη και προφυλάσσοντάς μας από άνοια. Και επειδή το διάβασμα ενεργοποιεί το μετωπιαίο λοβό, από τον οποίο εξαρτώνται -έστω και έμμεσα- οι αυτόματες λειτουργίες του οργανισμού όπως η αναπνοή ή η καρδιακή λειτουργία, μπορεί να είναι ευεργετικό ακόμη και για το αναπνευστικό σύστημα ή την καρδιά μας!

Ένα εξαιρετικό βιβλίο που μελετά, αναλύει και αποκωδικοποιεί την τέχνη της ανάγνωσης είναι το «Ο Προυστ και το καλαμάρι. Πώς ο εγκέφαλος έμαθε να διαβάζει», της Μαριάν Γουλφ, νευροεπιστήμονα του πανεπιστημίου Ταφτς της Μασαχουσέτης. Σύμφωνα με τη συγγραφέα, τα εγκεφαλικά κύτταρα εξασκούνται μέσω της ανάγνωσης βιβλίων και της μετέπειτα επεξεργασίας του περιεχομένου, κάτι που θα αρχίσει να χάνεται εξαιτίας της υπερβολικής χρήσης υπολογιστών. Όταν ένα παιδί μαθαίνει ανάγνωση, ο εγκέφαλός του αναδιαρθρώνεται και δημιουργεί συγκεκριμένες νευρωνικές συνδέσεις προκειμένου να μπορεί να κατανοεί γραπτά σύμβολα. Διαβάζοντας κανείς ένα κείμενο έχει την εντύπωση πως βλέπει ένα πρόσωπο να διαγράφεται κάπου πίσω από τη σελίδα. Αντίθετα, η δυνατότητα εμπλουτισμού ενός ηλεκτρονικού κειμένου με υπερκείμενο, βίντεο, ήχους και εικόνες, στην πραγματικότητα εμποδίζει ένα αναγνώστη να δημιουργήσει ένα φανταστικό σύμπαν από τις δικές του νοητικές εικόνες.

Με το λογοτεχνικό βιβλίο το παιδί εξασφαλίζει εμπειρίες και ευκαιρίες ισάξιες με τις πραγματικές, “ταξιδεύει” σε πραγματικό και φανταστικό χωροχρόνο, γνωρίζει στάσεις και αντιλήψεις ανθρώπων διαφορετικές από εκείνες που το ίδιο έχει υιοθετήσει. Βάζει στη θέση των ηρώων τον εαυτό του και με τον τρόπο αυτό αυτοπροσδιορίζεται. Μια λυτρωτική ταύτιση με τον ήρωα μπορεί να χρησιμεύσει στο παιδί ως δικλείδα ασφαλείας, σαν «καθρέφτης» για να δει και να συνειδητοποιήσει τις συγκρούσεις και τους φόβους του με ασφαλέστερο τρόπο. Το παιδικό λογοτεχνικό βιβλίο συμβάλει στην ανάπτυξη της φαντασίας, της έκφρασης και της δημιουργικότητας. Κυρίως όμως προσφέρει στο παιδί αισθητική απόλαυση, κριτήριο δηλαδή αποτίμησης του ωραίου και του αληθινού στη ζωή.

ΕΠΙΛΕΓΟΝΤΑΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΑ ΒΙΒΛΙΑ ΓΙΑ ΠΑΙΔΙΑ

Δεν χρειάζεται να περιμένουμε ώστε το παιδί να μάθει να διαβάζει για να το μυήσουμε στον κόσμο του βιβλίου. Από τη νηπιακή ηλικία ήδη επιστημονικές έρευνες έχουν αποδείξει ότι όταν ο γονιός διαβάζει ένα εικονογραφημένο βιβλίο έχοντας αγκαλιά το παιδί του, συμβάλει στη μεταγενέστερη γλωσσική, νοητική και συναισθηματική ανάπτυξη του.

Για τα παιδιά προσχολικής ηλικίας χρήσιμο είναι τα βιβλία να είναι εικονογραφημένα. Όσο μικρότερης ηλικίας είναι το παιδί, τόσο πιο απλές και ξεκάθαρες πρέπει να είναι οι εικόνες ,με έντονα και φωτεινά χρώματα. Ένα χαρακτηριστικό γνώρισμα της προσχολικής ηλικίας, είναι το ενδιαφέρον του παιδιού για τον εαυτό του, το σπίτι του, την οικογένειά και τους φίλους του. Άρα στο περιεχόμενο του βιβλίου καλό είναι να κυριαρχούν οικείες σε αυτό καταστάσεις, όπως και ιστορίες με ζώα ή περιπέτειες ανθρωπόμορφων πραγμάτων και όντων.

Για τα παιδιά σχολικής ηλικίας, τα βιβλία, οφείλουν να έχουν λέξεις που θα ξεχωρίζουν και θα προξενούν το ενδιαφέρον π.χ με ομοιοκαταληξία, ονοματοποιημένες ή αστείες λέξεις. Επίσης να προτιμώνται βιβλία που παρουσιάζουν φανταστικούς χαρακτήρες και καταστάσεις γιατί σε αυτή την ηλικία τα παιδιά αρέσκονται να υποδύονται ρόλους.

Από την ηλικία των 12 ετών και άνω το φανταστικό στοιχείο μπορεί να μετριάζεται στα βιβλία, ο τόπος και ο χρόνος της ιστορίας μπορεί να είναι καθορισμένος και κύριος στόχος είναι η χωρίς προκαταλήψεις γνωριμία του παιδιού με το περιβάλλον (μόλυνση, πόλεμος) και τις σχέσεις των ανθρώπων (σχέσεις των δύο φύλων, κοινωνική αδικία, διαπολιτισμικότητα κ.α.). Σε αυτή την ηλικία απευθύνονται τα διηγήματα-μυθιστορήματα και τα ιστορικά παιδικά βιβλία.

ΑΝΤΙ ΕΠΙΛΟΓΟΥ

Στον πολιτισμό της εικόνας, πολλά είναι τα εναγώνια ερωτήματα που ζητούν απαντήσεις. Τα όρια ανάμεσα στο καλό και το κακό, το δίκαιο και το άδικο, το όμορφο και το άσχημο έχουν αλλάξει ή δεν είναι πια τόσο ευδιάκριτα όσο κάποιες άλλες εποχές. Λένε οι παλιοί παραμυθάδες ότι η αδελφή του Μεγαλέξαντρου μεταμορφώθηκε σε Γοργόνα και ότι ποτέ δεν παραδέχτηκε τον θάνατό του. Παρουσιάζεται λοιπόν μεσοπέλαγα στα καράβια και ρωτά τους ναυτικούς: «Ζει ο βασιλιάς Αλέξανδρος;» και αυτοί απαντούν: «Ζει και βασιλεύει και τον κόσμο κυριεύει». Αλλιώς αλίμονό τους. Θυμώνει η γοργόνα και βουλιάζει το πλοίο τους.

Ένα τέτοιο ερώτημα σαν το παραπάνω θέτει στο σύγχρονο άνθρωπο η εποχή της τηλοψίας. Ζει το βιβλίο στις μέρες μας, συνοδεύει τον βίο μας, είναι ενταγμένο στη ζωή των παιδιών μας και με ποιο τρόπο; Η απάντηση θετική ή αρνητική που καλείται να δώσει ο καθένας μας θα έχει τις αναπόφευκτες συνέπειές της. Ακόμα όμως κι αν είναι αρνητική, έχουμε τη δυνατότητα για “ένα άλμα πιο γρήγορο από τη φθορά”, συντροφιά με ένα καλό βιβλίο.

* Ο Γιώργος Κατσέλης είναι Εκπαιδευτικός και Συγγραφέας βιβλίων για παιδιά

http://giorgoskatselis.psichogios.gr/

georgekatselis@gmail.com

ΠΗΓΕΣ

American Academy of Pediatrics, Early Television Exposure and Subsequent Attentional Problems in Children, Pediatrics 2004;113:708-713, Απρίλιος 2004.

Ηλιάδη Αμαλία, άρθρο με τίτλο “Η τέχνη της ανάγνωσης ως απόλαυσης για παιδιά και ενηλίκους και το μέλλον της στη σύγχρονη, τεχνολογικά προηγμένη κοινωνία”, διαδικτυακός τόπος www.matia.gr.

Sample Ian, άρθρο με τίτλο “Φόβοι περί ατροφίας του ανθρωπίνου νου λόγω τεχνολογίας”, εφημερίδα Guardian, 14-10-2010.

http://sciencearchives.wordpress.com/2011/06/15/%ce%ad-%cf%8e-%ce%ad-c/#more-2830

Σιγανός Μάνος, άρθρο με τίτλο “Καλύτερη υγεία; Γυρίστε σελίδα”, περιοδικό VITA, τεύχος Αύγουστου 2009.

Εκπαιδευτικός: Φωτεινή Κουτσοπούλου