Κυριακή 23 Φεβρουαρίου 2025

Υλικό για ανάγνωση και κατανόηση γραπτού λόγου

 Παρακάτω ακολουθεί γλωσσικό υλικό σχετικό με την ανάγνωση και την κατανόηση κειμένου. Ενδείκνυται για μικρές κυρίως τάξεις και περιλαμβάνει πληθώρα ασκήσεων.

Να διαβάσεις με προσοχή το κείμενο και να κάνεις όλες τις εργασίες που ακολουθούν.


ΚΕΙΜΕΝΟ 1: ΨΑΡΙΑ-ΡΟΜΠΟΤ… ΠΡΟΣΤΑΤΕΣ ΤΩΝ ΘΑΛΑΣΣΩΝ!

Έχουν μπαταρία 8 ωρών και μπορούν να περιπολούν στις θάλασσες, για να εντοπίζουν μολυσμένες περιοχές.

 


Τον Οκτώβριο του 2005 ένα ιδιαίτερο ψάρι έκανε την εμφάνισή του στο Ενυδρείο του Λονδίνου.

Ήταν μια εντυπωσιακή ιδέα που είχε ο Δρ Χόουσενγκ Χου, ο οποίος κατασκεύασε ένα ψάρι-ρομπότ, για να περιπολεί στις θάλασσες και να παρακολουθεί τη θαλάσσια ρύπανση. Έτσι, οι επιστήμονες μπορούν να εντοπίζουν τις μολυσμένες θαλάσσιες περιοχές, για να μπορούν μετά να τις καθαρίζουν.Τα ρομποτικά ψάρια, που ακόμα δεν έχουν βουτήξει στις θάλασσες, μιμούνται με απόλυτα φυσικό τρόπο την κίνηση των πραγματικών ψαριών. Λειτουργούν με μπαταρία και αντέχουν πολλές ώρες στο νερό!Μέχρι τώρα ο Δρ Χου έχει κατασκευάσει 18 γενιές ρομποτικών ψαριών.

Πηγή: www.philenews.com (διασκευή)

1.Να βάλεις σε κύκλο τη σωστή απάντηση.

 Το θέμα του κειμένου είναι:

α) Ένα σπάνιο είδος ψαριού.

 β) Το Ενυδρείο του Λονδίνου. 

γ) Ένα καινούργιο ρομπότ.

δ) Η μόλυνση του περιβάλλοντος.

2. Να κυκλώσεις τη λέξη σωστό ή λάθος δίπλα από κάθε πρόταση,  ανάλογα με τις πληροφορίες που δίνονται στο κείμενο: 

α) Τα ψάρια-ρομπότ μπορούν να καθαρίζουν τις θάλασσες. i. Σωστό ii. Λάθος

β) Ο Δρ Χου έχει κατασκευάσει πολλά ψάρια-ρομπότ μέχρι

σήμερα. i. Σωστό ii. Λάθος

γ) Τα ρομποτικά ψάρια ζουν για 18 χρόνια. i. Σωστό ii. Λάθος

δ) Τα ρομποτικά ψάρια κινούνται όπως τα αληθινά. i. Σωστό ii. Λάθος


3. Να βάλεις σε κύκλο τη σωστή απάντηση.

«Ο Δρ Χόουσενγκ Χου κατασκεύασε ένα ψάρι-ρομπότ, για να περιπολεί στις θάλασσες.»

To ρήμα «περιπολεί» στην πιο πάνω πρόταση σημαίνει: 

α) κρύβεται

β) κολυμπά 

γ) κυνηγά

 δ) ελέγχει


4. Από τις παρακάτω λέξεις να κυκλώσεις εκείνες που ανήκουν στην  ίδια οικογένεια με τη λέξη κατασκεύασε:

σκέπαστρο κατάσκοπος κατασκευή προκατασκευάζω κατασκήνωση

 

ΚΕΙΜΕΝΟ 2: Ο πονηρός γάιδαρος

Μια φορά κι έναν καιρό ήταν ένας χωρικός που είχε έναν γάιδαρο, για να σέρνει την άμαξά του. Κάθε μέρα ο χωρικός κουβαλούσε πράγματα με την άμαξά του από τη μια πολιτεία στην άλλη. Ανάμεσα στις δυο πολιτείες υπήρχε ένα ποτάμι. Μα το γεφύρι που τις ένωνε ήταν χτισμένο πολύ μακριά και ο γάιδαρος έκανε μεγάλο κύκλο, για να περάσει απέναντι.

Μια μέρα, λοιπόν, ενώ το αφεντικό του κοιμόταν στην άμαξα, ο γάιδαρος αποφάσισε να περάσει από το ποτάμι, για να κόψει δρόμο. Εκείνη τη μέρα κουβαλούσε αλάτι στην άμαξα και, μόλις μπήκε στο ποτάμι, το αλάτι διαλύθηκε και η άμαξα έγινε πολύ ελαφριά. Ο γάιδαρος χάρηκε πάρα πολύ.

Την επόμενη μέρα έκανε το ίδιο. Έλα, όμως, που κουβαλούσε σφουγγάρια και αυτά ρούφηξαν το νερό του ποταμού και έγιναν βαριά! Όταν ξύπνησε ο χωρικός, του έβαλε τις φωνές και τον ξυλοφόρτωσε.

Από εκείνη την ημέρα ο γάιδαρος πήγαινε υπομονετικά ως το γεφύρι και από εκεί περνούσε στην απέναντι όχθη. Το πάθημα τού είχε γίνει μάθημα!

Πηγή: http://blogs.sch.gr (διασκευή)

1. Να βάλεις σε κύκλο τη σωστή απάντηση.

Ο γάιδαρος σκέφτηκε να περάσει από το ποτάμι:

α) επειδή βαρέθηκε τον ίδιο δρόμο.

 β) για να φτάσει πιο γρήγορα.

γ) γιατί έκανε πολλή ζέστη.

δ) επειδή ο δρόμος ήταν κομμένος.

2. Να κυκλώσεις τη λέξη σωστό ή λάθος δίπλα από κάθε πρόταση,  ανάλογα με τις πληροφορίες που δίνονται στο κείμενο: 

α) Ανάμεσα στις δυο πολιτείες υπήρχε μια γέφυρα. Σωστό Λάθος

β) Τα σφουγγάρια ρούφηξαν το νερό του ποταμού και έγιναν

ελαφριά. Σωστό Λάθος

γ) Στο τέλος, ο γάιδαρος πήρε ένα καλό μάθημα. Σωστό Λάθος

 

 3. Να βάλεις στην πρώτη στήλη, μπροστά από την κάθε πρόταση, έναν  αριθμό από το 1 μέχρι και το 4, για να δείξεις τη λογική σειρά με την  οποία εξελίσσεται η ιστορία που ακολουθεί: 


Αυτό άρεσε στον γάιδαρο και ξαναμπήκε στο ποτάμι με το επόμενο φορτίο.

Όταν ο γάιδαρος μπήκε σε ένα ποτάμι, το αλάτι διαλύθηκε και δεν είχε πια βάρος.

Κάποτε, ένας γάιδαρος κουβαλούσε αλάτι με μια άμαξα.

Τελικά, όμως, την έπαθε, γιατί το φορτίο του ήταν σφουγγάρια και έγινε πιο βαρύ.


4. Να βάλεις σε κύκλο τη σωστή απάντηση.

«Ο χωρικός ξυλοφόρτωσε τον γάιδαρο.»

Η λέξη ξυλοφόρτωσε στην πιο πάνω πρόταση σημαίνει:

α) τον βαρυφόρτωσε.

 β) τον μάλωσε.

γ) τον έδειρε.

 δ) τον έδιωξε.

 

ΚΕΙΜΕΝΟ 3: Χωριάτικη σαλάτα

Οι ντομάτες είναι πολύ πλούσιες σε βιταμίνη Γ, η οποία ενισχύει την άμυνα του οργανισμού μας. Μια πολύ καλή επιλογή για τα ζεστά μεσημέρια που

έχεις ανάγκη από κάτι ελαφρύ!

Χρόνος Παρασκευής: 10

λεπτά Βαθμός Δυσκολίας:


Υλικά

2 ντομάτες

1 μεγάλο αγγουράκι

1 μέτριο κρεμμύδι λίγες ελιές

λίγη ρίγανη

κομμάτι φέτα αλάτι και πιπέρι λάδι


Εκτέλεση

1. Πλένετε όλα τα λαχανικά πολύ καλά.

2. Κόβετε σε μικρά κομμάτια τις ντομάτες και το αγγουράκι.

3. Τα τοποθετείτε σε μια σαλατιέρα ή ένα μπολ και προσθέτετε τις ελιές και το κρεμμύδι, κομμένο σε ροδέλες.

4. Αλατοπιπερώνετε, προσθέτετε τη ρίγανη και ανακατεύετε.

5. Κόβετε τη φέτα από πάνω.

6. Ρίχνετε λίγη ρίγανη ακόμη από πάνω και προσθέτετε το λάδι.

Πηγή: http://www.paidika.gr (διασκευή)

1. Ποιο φαγητό μπορείς να ετοιμάσεις με την πιο πάνω συνταγή; ………………………………………………………………………………………………………………


2. Να γράψεις τέσσερα βασικά υλικά για να εκτελέσεις την πιο πάνω  συνταγή.

α)…………………………………………………… β)…………………………………………………… γ)…………………………………………………… δ)……………………………………………………


3. Να κυκλώσεις τη λέξη σωστό ή λάθος δίπλα από κάθε πρόταση, ανάλογα με  τις πληροφορίες που δίνονται στο κείμενο:

α) Η πιο πάνω συνταγή χρειάζεται πολλή ώρα για να ετοιμαστεί. Σωστό Λάθος

β) Για να εκτελεστεί η πιο πάνω συνταγή χρειάζονται μόνο λαχανικά. Σωστό Λάθος

γ) Το πιο πάνω φαγητό είναι πολύ θρεπτικό. Σωστό Λάθος

δ) Το φαγητό αυτό είναι κατάλληλο μόνο για το καλοκαίρι. Σωστό Λάθος


3. Να βάλεις σε κύκλο τη σωστή απάντηση.

«Τα τοποθετείτε σε μια σαλατιέρα ή ένα μπολ και προσθέτετε τις ελιές και το κρεμμύδι, κομμένο σε ροδέλες.»

Η λέξη ροδέλες στην πιο πάνω πρόταση σημαίνει:

 α) κομμάτια σε σχήμα τετραγώνου.

β) κομμάτια σε σχήμα δακτυλιδιού. 

γ) κομμάτια σε σχήμα τριγώνου.

δ) κομμάτια με ακανόνιστο σχήμα.


4. Από τις παρακάτω λέξεις να κυκλώσεις εκείνες που ανήκουν στην ίδια  οικογένεια με τη λέξη κομμάτι:


κομματιάζω κομήτης κομμωτήριο κόμπος κομμένο

 

ΚΕΙΜΕΝΟ 4: Τα κοκόρια και η πέρδικα

Ένας χωρικός που είχε πολλά κοκόρια στο κοτέτσι του, αποφάσισε να αγοράσει και μια πέρδικα. Έβαλε την πέρδικα στο κοτέτσι, αλλά τα κοκόρια συνέχεια την τσιμπούσαν και την πείραζαν. Ακόμα, την περιφρονούσαν κι αυτό στενοχωρούσε πολύ την πέρδικα. Νόμιζε ότι της φέρονταν άσχημα, επειδή ήταν από άλλη ράτσα.

Ώσπου, μια μέρα, η πέρδικα είδε τα κοκόρια να τσακώνονται μεταξύ τους και να τσιμπιούνται άγρια. Η κακομοίρα η πέρδικα στεκόταν παράμερα και τα παρακολουθούσε.

«Για δες πώς κάνουν», σκέφτηκε. «Μα αφού αυτά τα πουλιά τσακώνονται ακόμα και μεταξύ τους, πώς περιμένω εγώ να μου φέρονται καλύτερα; Άλλη φορά, λοιπόν, δεν πρόκειται να στενοχωρηθώ ό,τι κι αν μου πουν…».

Πηγή: Μύθοι από τον Αίσωπο, τόμος Β΄, εκδόσεις Ηλιοτρόπιο (διασκευή)


1. Να βάλεις σε κύκλο τη σωστή απάντηση.

Η πέρδικα νόμιζε ότι τα κοκόρια δεν την ήθελαν:

α) επειδή ήταν άσχημη.

β) επειδή δεν είχε ωραία φωνή.

γ) επειδή τους έτρωγε το φαγητό. 

δ) επειδή δεν ήταν κι αυτή κοκόρι.


2. Να κυκλώσεις τη λέξη σωστό ή λάθος δίπλα από κάθε πρόταση, ανάλογα με  τις πληροφορίες που δίνονται στο κείμενο.

α) Η πέρδικα δεν άντεξε στο τέλος τα κοκόρια και έφυγε. Σωστό Λάθος

β) Η πέρδικα αποφάσισε ότι δε θα λαμβάνει υπόψη τη συμπεριφορά που είχαν τα κοκόρια απέναντί της. Σωστό Λάθος

γ) Η πέρδικα κατάλαβε ότι τα κοκόρια σέβονταν το ένα το άλλο. Σωστό Λάθος

 3. Να βάλεις στην πρώτη στήλη, μπροστά από την κάθε πρόταση, έναν αριθμό  από το 1 μέχρι και το 4, για να δείξεις τη λογική σειρά με την οποία εξελίσσεται  η ιστορία που ακολουθεί. 

Μια μέρα ένας χωρικός έβαλε μια πέρδικα στο κοτέτσι του.

Όταν τα είδε, όμως, να τσακώνονται μεταξύ τους, κατάλαβε πως δεν έφταιγε εκείνη.

Εκείνη η καημένη στενοχωριόταν, γιατί νόμιζε ότι δεν την ήθελαν.

Τα κοκόρια, όμως, που ζούσαν εκεί δεν την άφηναν σε ησυχία.


4. Να βάλεις σε κύκλο τη σωστή απάντηση.

«Τα κοκόρια περιφρονούσαν την πέρδικα και αυτό τη στενοχωρούσε.»

Η λέξη περιφρονούσαν στην πιο πάνω πρόταση σημαίνει: 

α) περικύκλωναν

β) παρακολουθούσαν 

γ) υποτιμούσαν

δ) παραπλανούσαν

Πηγή: Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Κύπρου
Εκπαιδευτικός: Φωτεινή Κουτσοπούλου

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου