«Το τριώδιο και τα έθιμα του»

Στα πλαίσια του μαθήματος της Μελέτης Περιβάλλοντος και με αφορμή τις Απόκριες, μιλήσαμε με τους μικρούς μαθητές για το τριώδιο και τα έθιμά του. Αναζητήσαμε στο διαδίκτυο πληροφορίες είδαμε σχετικά video και φυσικά φτιάξαμε τις δικές μας μάσκες.

Από τις 21 Φεβρουαρίου, παιδιά, ξεκίνησε το Τριώδιο, δηλαδή η χρονική περίοδος που περιλαμβάνει  τις τρεις εβδομάδες των εορτασμών του καρναβαλιού, μέχρι την Καθαρή Δευτέρα, που ξεκινά η μεγάλη Σαρακοστή. 

    Η λέξη τριώδιο σημαίνει τρεις ωδές, και είναι το βιβλίο των ύμνων που τραγουδιούνται στην εκκλησία την περίοδο αυτή. 

    Πέρα από τους θρησκευτικούς συμβολισμούς, τα έθιμα που αναβιώνουμε την αποκριά, έχουν ρίζες που απλώνονται στα πανάρχαια χρόνια και συνδέουν πολλούς διαφορετικούς λαούς. 

     Η πρώτη εβδομάδα του τριωδίου, είναι αυτή που παλιότερα βγαίνανε στους δρόμους και διαλαλούσαν φωναχτά τον ερχομό της αποκριάς, ώστε όλοι να προετοιμαστούν για γλέντια και ξεφάντωμα. Μάλιστα, πιστεύεται ότι ακόμα και οι νεκροί βρίσκουν ευκαιρία να βγουν για λίγο από τα έγκατα της γης και να το ρίξουν λιγάκι έξω! 

     Πολλοί λαοί αφιερώνουν μια ξεχωριστή μέρα, όπως το δικό μας Ψυχοσάββατο, για να γιορτάσουν τους αγαπημέ-νους νεκρούς, να μοιράσουν λιχουδιές στα μνήματα και να τους στείλουν μήνυμα ότι δεν τους ξεχνούν. 

 

      Η δεύτερη εβδομάδα του τριωδίου, περιλαμβάνει την Τσικνοπέμπτη και το Ψυχοσάββατο που προαναφέρθηκε. 

Λέγεται αλλιώς και Κρεατοφάγος, για τον απλό λόγο ότι την εβδομάδα αυτή οι άνθρωποι συνηθίζουν να το τσικνίζουν, δηλαδή να τρώνε κρέας ψημένο στα κάρβουνα. 

Η κρεατοφαγία συνοδεύεται από κρασί, αστείες μεταμφιέσεις σε καρναβάλια λογής λογής, χορούς και τραγούδια με σατυρικό περιεχόμενο (καμιά φορά περιλαμβάνουν και λέξεις από αυτές που δεν πρέπει να λέμε!). 

 

      Γενικά, υπάρχει μια αναβίωση της Διονυσιακής λατρείας (της λατρείας του θεού Διόνυσου) από την αρχαία εποχή, με διάθεση οι άνθρωποι να ξεδώσουν από την κλεισούρα του χειμώνα, να πασαλειφθούν με κάρβουνα, να ξεχάσουν ποιοι είναι και να υποδυθούν άλλους ρόλους, να ξεφύγουν για λίγο από τα άγχη και τις στενοχώριες, για να εξαγνιστούν αργότερα και να προετοιμαστούν για τον ερχομό της άνοιξης.       

Η τρίτη βδομάδα λέγεται Τυρινή, γιατί καταναλώνουμε μόνο γαλακτοκομικά και προετοιμαζόμαστε σιγά σιγά για την νηστεία της Σαρακοστής. 

Την εβδομάδα αυτή κορυφώνονται οι εορτασμοί και τα γλέντια, ενώ την τελευταία Κυριακή γίνονται παρελάσεις καρναβαλιστών, χοροί γύρω από αναμμένους  φανούς με χειμωνιάτικα ξερόκλαδα, αστεία αναπαράσταση γαμήλιας τελετής, επισκέψεις στα σπίτια του παππού και της γιαγιάς για χαιρετισμούς και ευχές και τόσα άλλα!!! 

       Την Καθαρά Δευτέρα, πετιούνται οι χαρταετοί, καταναλώνονται νηστήσιμα (ή νηστίσιμα) τρόφιμα και ξεκινά η Κυρά Σαρακοστή. 

       Στις περισσότερες περιοχές της Ελλάδας, τα σπίτια αυτές τις μέρες καθαρίζονται σχολαστικά, ενώ τα παλιά χρόνια, όλα τα σκεύη μαγειρικής που χρησιμοποιούνταν στα τζάκια και στους ξυλόφουρνους, καθαρίζονταν από τις μαυρίλες και τα τσικνίσματα για να τοποθετηθούν στα ντουλάπια, αστραφτερά και να λαμποκοπούν. 

Τέλος μιλήσαμε για τη σαρακοστή και είδαμε ένα σχετικό video.

Καλό υπόλοιπο τριώδιο σε όλες/ους, πλημμυρισμένο από γέλια, τραγούδια και χορό!!! 

Για τις μάσκες αγοριών πατήστε εδώ

Για τις μάσκες κοριτσιών πατήστε εδώ

Εκπαιδευτικοί Λιάνα Βίκυ - Μήτση Βάσω